Aparat ortodontyczny – co warto wiedzieć?

Wady zgryzu u dzieci pojawiają się coraz częściej. Ich przyczyną mogą być geny lub złe nawyki. Na szczęście niezbyt estetyczny uśmiech można skutecznie naprawić aparatem ortodontycznym. Warto to zrobić nie tylko ze względów estetycznych, ale przede wszystkim zdrowotnych. Podpowiadamy, co warto wiedzieć o aparatach i leczeniu.

Najczęstszą przyczyną wad zgryzu u dzieci są złe nawyki, czyli ssanie palca, rezygnacja z karmienia piersią, zbyt długie karmienie butelką. Wpływ na ułożenie zębów ma także to czy dziecko śpi z otwartą buzią. Naprawa zgryzu aparatem ortodontycznym to najskuteczniejsza i stosunkowo krótka terapia. Oprócz efektu estetycznego warto zdecydować się na aparat także z uwagi na fakt, że proste zęby są mniej narażone na próchnicę i choroby przyzębia. Niewłaściwie ustawione zęby mogą również ścierać się podczas jedzenia oraz nieprawidłowo rozdrabniać pokarmu, co z kolei może zaburzać pracę układu pokarmowego.

Kiedy iść do ortodonty?

Do ortodonty powinniśmy udać się ok. 6. roku życia dziecka, kiedy to zaczynają wyżynać się żeby stałe. Lekarz będzie wtedy w stanie określić czy nie ma wad w ukształtowaniu szczęki. W tym wieku można już rozpocząć ewentualna korektę lub wyznaczenie kolejnej wizyty za kilka lat. Do ok. 11-12. roku życia pracuje się nad wyrównaniem proporcji szczęk, natomiast na prostowanie i wyrównywanie zębów najlepszy wiek to 12-14 lat.

Rodzaje aparatów

W zależności od wady wybiera się odpowiedni rodzaj aparatu: ruchomy lub stały. Pierwszy najczęściej zakłada się dziecku w początkowej fazie zmian, kiedy zęby jeszcze łatwo można ukształtować i zmienić ich pozycję. Aparat ruchowy nosi się 12-14 godzin na dobę przez ok. 1,5-2 lata. Zdarza się też tak, że lekarz zaleca noszenie aparatu wyjmowanego przez cały czas – dzień i noc. Przerwa dozwolona jest tylko na jedzenie i mycie zębów.

Aparat stały, jak sama nazwa wskazuje zakładany jest przez lekarza i tylko przez niego może być zdjęty, po skończonym leczeniu. Można nim zrobić najdrobniejsze poprawki estetyczne, ale też wyleczyć ciężką wadę w obrębie szczęki. Najpopularniejsze są aparaty stałe prostujące zęby, które przykleja się do zewnętrznych powierzchni wszystkich zębów (czyli zewnętrzne). Aparaty wewnętrzny, zwane lingwalnymi, przyklejone są po wewnętrznej stronie zębów i są całkowicie niewidoczne.

Wizyty

Najbardziej optymalną częstotliwością wizyt jest jeden miesiąc. W czasie wizyty ortodonta sprawdza postępy leczenia i ustawia nacisk metalowej linki na zęby, od którego zależy ich przesuwanie się we właściwym kierunku. Bardzo ważne jest przestrzeganie terminów wizyt i stosowanie się do wszystkich zaleceń lekarza, aby nie zniweczyć efektu dotychczasowego leczenia. Niekiedy potrzebna jest też pomoc higienistki w czyszczeniu zamków i zębów.

Co po zdjęciu aparatu?

Zdjęcie aparatu nie oznacza całkowitego zakończenia leczenia. Trzeba jeszcze utrwalić efekt prostowania zębów i w tym celu zakłada się tzw. aparat retencyjny, który zabezpiecza zęby przed przesunięciem się na dawne miejsce. Może to być specjalny, metalowy łuk zakładany na stałe od wewnątrz zębów lub wyjmowany aparat. Przyjmuje się, ze aparat retencyjny nosi się tak długo, jak długo trwało prostowanie zębów – średnio 2 lata. W czasie noszenia aparatów retencyjnych trzeba odwiedzać lekarza co 1–6 miesięcy.

Na grafice: 1. Pasta do zębów dla noszących aparat Vitis, 19,90 zł

Koszty

Aparaty ruchome i stałe znacznie różnią się także ceną. Za aparat wyjmowany zapłacimy od 500 do 1 tys. zł, a za aparat stały od 2-3 tys. (metalowy) do nawet 5 tys. za aparat kryształowy. Najdroższy jest aparat wewnętrzny, którego jeden łuk może kosztować aż 7 tys. złotych! Pierwsza wizyta to koszt ok. 200 zł, a kolejnych 150-300 zł. Po zakończeniu noszenia aparatu korekcyjnego otrzymujemy zalecenie noszenia aparatu retencyjnego, którego koszt wynosi od 850 do 1,5 tys. złotych. Jednak w wielu gabinetach można negocjować rozłożenie opłaty na raty. Warto także wiedzieć, że dzieci do 13-go roku życia mogą skorzystać ze świadczeń ortodontycznych w ramach ubezpieczenia NFZ. W ramach leczenia dziecko do 12. roku życia może całkowicie bezpłatnie otrzymać raz na rok aparat ruchomy (górny i dolny łuk), jedną naprawę aparatu oraz zdjęcie pantomograficzne niezbędne do rozpoczęcia leczenia. Ponadto przysługuje mu bezpłatna kontrola leczenia do 13. roku życia. Aparaty stałe, jak i związane z nimi badania, naprawy i kontrole nie podlegają ubezpieczeniu NFZ.

Więcej akcesoriów przydatnych podczas noszenia aparatu ortodontycznego znajdziesz TUTAJ.