Depresja sezonowa u dzieci - czym jest jesienny smutek?

Okres jesienno-zimowy sprzyja zaburzeniom depresyjnym, również wśród najmłodszych. Depresja sezonowa u dzieci to sezonowe zaburzenie afektywne (z ang. Seasonal Affective Disorder – SAD), które ma związek z niedoborem światła słonecznego oraz indywidualną podatnością jednostki. Do obniżenia nastroju przyczynia się również niedobór witaminy B6. Występowanie znacznej ilości pirydoksyny jest zauważalne w mięsie i wędlinach. Jak rozpoznać tego typu zaburzenie u dziecka i jak je leczyć?

Depresja sezonowa u dzieci a witamina B6

O depresji sezonowej u dzieci można mówić, gdy epizody zaburzeń nastroju powtarzają się 2-3 lata z rzędu o określonej porze – zwykle to październik lub listopad. Jak objawia się depresja sezonowa u najmłodszych? Dziecko może mieć: problemy z koncentracją, zaburzenia pamięci, osiągać gorsze wyniki w nauce, odczuwać senność w ciągu dnia i bóle głowy oraz brzucha. Pojawia się też smutek, brak energii i motywacji, obniża się odporność, występują częste infekcje (np. przeziębienie, grypa). Dziecko może być też nadmiernie drażliwe, mieć wybuchy złego humoru, a nawet napady agresji. U wielu niepełnoletnich pacjentów zauważalny jest wzmożony apetyt – objadanie się batonikami, chipsami, lodami („zajadanie” emocji). Objawy depresji sezonowej mogą nasilić stresujące wydarzenia w życiu dziecka, jak:

• rozwód rodziców,
• śmierć członka rodziny,
• problemy w szkole.

Powyższe symptomy SAD ustępują wraz z nadejściem wiosny (marzec-kwiecień). Jak wspierać dziecko w tej trudnej sytuacji? Należy zapewnić mu jak największą ilość światła (najlepiej naturalnego). Pod wpływem promieni słonecznych w skórze wytwarza się witamina D, która w dużym stopniu odpowiada za nasz nastrój. Pomóc może również fototerapia z użyciem lamp fluorescencyjnych. Należy ograniczyć stresujące sytuacje i nie obciążać dziecka nadmiarem obowiązków w tym okresie. Jeśli pociecha zmaga się z innymi trudnościami natury psychicznej, konieczna może być psychoterapia. Warto również upewnić się, czy aktualna dieta dziecka zaspokaja jego dzienne zapotrzebowanie na witaminę B6 (występowanie tego związku w produktach spożywczych omówimy później). Konsekwencją niskiego poziomu witaminy B6 mogą być negatywne zmiany w organizmie, szczególnie w układzie nerwowym, które objawiają się m.in. depresją i zaburzeniami snu. Jak to możliwe? Otóż witamina B6 uczestniczy w tworzeniu neuroprzekaźników, w tym serotoniny, której niski poziom prowadzi do obniżenia nastroju, lęku oraz depresji. Inne objawy niedoboru witaminy B6 to stany zapalne skóry, nadmierne łuszczenie naskórka, zapalenie błon śluzowych. 

Po jakie produkty warto sięgać, chcąc zwiększyć poziom serotoniny w organizmie dziecka z depresją sezonową?

Witamina B6 - występowanie 

Pirydoksyna należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Jeśli chodzi o występowanie witaminy B6 w pokarmach – jej źródło stanowią zarówno produkty pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, takie jak:

• mięsa (wątróbka, kurczak, indyk),
• ryby (makrela, dorsz, łosoś), 
• owoce (banan, pomarańcze),
• warzywa (brokuły, brukselka),
• orzechy włoskie,
• drożdże,
• żółtka jaj.

Jednak warto podkreślić, że dużo lepiej przyswajalna przez organizm jest witamina B6 z produktów odzwierzęcych. 

Jak zapobiegać depresji sezonowej u najmłodszych? Warto starać się, aby dziecko spędzało codziennie przynajmniej 30 minut na świeżym powietrzu w słoneczne dni. Dbać o odpowiednie doświetlenie pomieszczeń i zachęcać pociechę do aktywności fizycznej oraz okazywać na każdym kroku wsparcie i zrozumienie. Istotne jest także pielęgnowanie relacji społecznych, kontakt dziecka z rówieśnikami ma ogromny wpływ na jego psychikę. 

Podsumowując, depresja sezonowa u dzieci może mieć związek z niedoborami witaminowymi – przede wszystkim witaminy D oraz B6, która pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Jeśli stan psychiczny dziecka nas niepokoi, warto sięgnąć po specjalistyczną pomoc i skonsultować się z psychologiem dziecięcym lub psychiatrą.