Choć wszyscy życzylibyśmy sobie, aby było inaczej, przemoc w szkole to częsty problem. Ilu dokładnie uczniów dotyka? Jak rozpoznać, że dziecko może być ofiarą przemocy? I co właściwie możesz zrobić jako rodzic?
Choć ostatnimi laty sporo mówi się o przemocy i jej rodzajach, często rodzice – nie wspominając już o samych dzieciach, mają pewne trudności z rozróżnieniem, co nią jest, a co nie.
Jeśli i ty masz wątpliwości w tej sprawie, to musisz wiedzieć, że przemoc można podzielić na:
Przemocą jest także zmuszanie dziecka do czegokolwiek.
Statystyki mówią, że agresja i przemoc w szkole to niestety bardzo częsty problem w szkole. Z badania z 2011 roku wynika, że z agresją werbalną spotkało się co najmniej 66% chłopców i 60% dziewcząt, agresją fizyczną 40% chłopców i 26% dziewczynek, z agresją seksualną – 15% w każdej grupie. Z bardzo brutalną agresją fizyczną miał do czynienia co dziesiąty uczeń i co dwudziesta uczennica.
Sprawdź również, jak reagować na dojrzewanie dzieckaRodzice, którzy dowiadują się o tym, że ich dziecko dotknęła przemoc w szkole, bywają zaskoczeni, że wcześniej nie usłyszeli o tym od samego zainteresowanego. Niestety, rzadko się zdarza, że dziecko przychodzi do rodziców i informuje ich o wszystkim, co się dzieje – wynika to z trudności w rozpoznaniu sytuacji, ze strachu przed „rozdmuchaniem sytuacji” i z poczucia winy.
Dlatego właśnie należy zwracać uwagę na niejednoznaczne sygnały. O tym, że dziecko może dotykać przemoc w szkole, świadczyć mogą:
Siniaki, zadrapania, stłuczenia – wszystko to może świadczyć o tym, że dziecko jest ofiarą przemocy. Oczywiście zawsze należy o to zapytać – siniak może być też efektem zwykłego upadku czy wyjątkowo zaciekłego meczu piłki nożnej. Jeśli jednak dziecko zbyt często jest poobijane, w twojej głowie powinna zapalić się ostrzegawcza lampka.
Uwaga! Pamiętaj, że dziecko może zakrywać oznaki przemocy, np. unikając zakładania koszulki z krótkim rękawem w bardzo ciepły dzień. Taki upór zawsze powinien wzbudzić czujność rodzica.
Każdemu zdarza się coś zgubić – nawet kilkakrotnie. Dzieci bywają zresztą bardziej rozkojarzone niż dorośli. Jeśli jednak twoja pociecha trzeci raz w ciągu kilku tygodni „gubi” telefon komórkowy, a do tego np. częściej prosi o pieniądze, zacznij ją baczniej obserwować. Może przyczyną jest przemoc w szkole, a dokładniej – przymuszanie do oddania pieniędzy i wartościowych przedmiotów.
Niechęć do szkoły nie jest niczym niezwykłym. Niepokoić powinna jednak zmiana. Jeśli dziecko nagle zaczęło bardzo dużo mówić o niechęci do kolegów, do nauczycieli, symulować chorobę lub wręcz popłakiwać z powodu konieczności udania się do placówki – to jest to ważna informacja. Należy w tym miejscu podkreślić, że nie chodzi tylko o starsze dzieci. Przemoc w szkole podstawowej to również bardzo częste zjawisko.
Uwaga! O problemie może też świadczyć fakt, że dziecko nagle demonstruje niechęć do wyjeżdżania na wycieczki.
Przemoc wpływa na dziecko całościowo – ma ono trudności ze skupieniem się, pogarsza mu się pamięć, żyje w ciągłym strachu. Bardzo szybko przekłada się to na pogorszenie wyników w nauce. Charakterystyczne są również zmiany nastroju dziecka – dotąd spokojne i opanowane, zaczyna bez większego powodu wpadać w złość lub rozpacz.
U wielu dzieci przemoc w szkole jest przyczyną pojawiania się dolegliwości psychosomatycznych. Są to: bóle brzucha, bóle głowy, moczenie nocne, mdłości, wzdęcia, trudności z wypróżnianiem, a nawet kołatania serca.
Jeśli podejrzewasz, że twoje dziecko może być ofiarą przemocy, zacznij z nim o tym rozmawiać. Przedstaw swoje podejrzenia, zapewnij o wsparciu (cokolwiek się nie wydarzyło) i uprzedź, że dziecko będzie mogło liczyć na pomoc dorosłych. Taka stanowcza rozmowa powinna wystarczyć, aby poznać źródło zmian w zachowaniu zainteresowanego.
Jeśli to jednak nie działa, można spróbować poprosić o pomoc kogoś bliskiego – komu dziecko ufa, albo zgłosić się ze swoimi podejrzeniami do poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Wiesz, że twoja pociecha jest narażona na przemoc w szkole? Koniecznie reaguj. Pierwsze, co musisz zrobić, to udanie się do wychowawcy, pedagoga i psychologa szkolnego. Zapytaj o sposób postępowania w takiej sytuacji i to, jak szkoła może zabezpieczyć twoją pociechę oraz ukarać sprawcę przemocy.
Niestety, czasem zdarza się, że to nie wystarczy – nie zawsze personel szkoły reaguje właściwie albo reaguje jakkolwiek. Wówczas należy zgłosić się do dyrektora szkoły i zażądać interwencji. Jeśli i to nie okaże się skuteczne, warto odwiedzić rejonowy oddział kuratorium oświaty i złożyć wniosek o ocenę działań szkoły.
Pamiętaj też, że przemoc – w szkole czy gdziekolwiek indziej, to przestępstwo. Możesz więc zgłosić sprawę na policję. Zarówno wtedy, kiedy dziecko zostało pobite, jak również, gdy doświadcza przemocy psychicznej czy cyberprzemocy.
Uwaga! Jeśli wiesz, że twoje dziecko doświadcza przemocy w szkole i nie możesz sobie z tym poradzić, zadzwoń pod numer 800 100 100. To telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci.
Autor: Robert Wojtaś