Data publikacji:

Co to okno życia? Jak działa? Jak adoptować dziecko z okna życia? Kompleksowy poradnik

W Oknie Życia rodzice mogą oddać swoje dziecko. Opiekunowie prawni zrzekają się praw rodzicielskich do niego, nie będąc w stanie lub nie chcąc z różnych powodów podjąć się wychowania. W miejscu tym maluszek bezpiecznie trafia pod opiekę osób czuwających przez całą dobę na wypadek, gdyby w Oknie pojawiło się dziecko. Jak wygląda okno życia, jak działa okno życia i czy można pozostawionego w nim malucha adoptować?
co to okno życia

Co to okno życia?

Pierwsze okno życia powstało w Polsce w marcu 2006 roku w Krakowie u sióstr nazaretanek. Okna życia są prowadzone przez instytucje, najczęściej szpitale, domy zakonne i domy samotnej matki. Miejsca te nie określają wieku przyjmowanych dzieci. Zwykle są to dzieci maleńkie, nowonarodzone, ale zdarzyły się nawet przypadki pozostawienia dzieci dwuletnich.
Okno życia przypomina zwykłe okno odpowiednio nisko usadowione. Okno to można otworzyć od zewnątrz, a wewnątrz niego są zamontowane wentylacja i ogrzewanie, aby bez względu na warunki pogodowe maluszkowi było dobrze. Otwarcie okna włącza alarm, wzywający osoby odpowiedzialne za sprawowanie opieki. Bardzo często osobami tymi są siostry zakonne.
Okno życia od początku miało być miejscem alternatywnym dla tych, gdzie zwykle nowonarodzone maleństwa były porzucone, najczęściej na śmietniku. Miejsca takie stanowiły zagrożenie dla życia i zdrowia dzieci, szczególnie podczas trudnych warunków pogodowych, na przykład w zimie.

Jak działa okno życia?

Dziecko w oknie życia może zostać przyniesione anonimowo. Zdarza się, że przy maluszku są pozostawiane kartki z danymi osobowymi (imię, data urodzenia), zabawka, kocyk, czasami list sporządzony przez opiekuna, najczęściej z podaniem powodu swojej decyzji. Z momentem odebrania dziecka z okna życia, podejmowane są działania medyczno-administracyjne. Osoby odpowiedzialne za opiekę nad znalezionym dzieckiem powiadamiają pogotowie ratunkowe i sąd rodzinny. Do czasu przyjazdu wzywanej karetki maluszki są zwykle umieszczane w inkubatorach. Trzeba sprawdzić w jakim stanie zdrowia i kondycji fizycznej znajduje się maluszek, jak również należy zabezpieczyć kwestię prawną. Najpierw dziecko jest przewożone do szpitala, potem do pogotowia rodzinnego. Najpierw dziecko jest przewożone do szpitala, potem do pogotowia rodzinnego. Każde okno życia ma sporządzoną procedurę działania, która służy nie tylko usprawnieniu pracy, ale przede wszystkim zapewnieniu maksymalnej ochronie życia i zdrowia dziecka, poprzez między innymi zaangażowanie różnych instytucji. Działania są podejmowane w oparciu o wiele aktów prawnych, w tym „Kodeks karny” czy „Kodeks rodzinny i opiekuńczy”. Sprawy dotyczące dzieci porzucanych w oknach życia są przez sądy rodzinne traktowane jako nadzwyczajne.
Mimo że Komitet Praw Dziecka ONZ w 2013 roku apelował o zamknięcie okien życia (przede wszystkim z powodu niemożności zapewniania dziecku prawa do poznania rodziców biologicznych), uznano, że prawo do informacji jest w tym przypadku przewyższane przez dobro ważniejsze, wyższego rzędu, jakim jest prawo do życia.

Jak adoptować dziecko z okna życia?

Dziecko pozostawiane w oknie życia nie trafia od razu do adopcji. Jeśli ktoś chciałby adoptować dziecko z okna życia, musi mieć świadomość, że orzeczenia sądu rodzinnego muszą się uprawomocnić. Tym samym, matce biologicznej stwarza się jeszcze szansę, aby mogła odzyskać dziecko. Matka ma sześć tygodni na ewentualną zmianę decyzji. Uwzględnia się różne okoliczności pozostawienia maluszka w oknie życia, na przykład działanie w silnych emocjach czy w szoku poporodowym. Jeśli po dziecko zgłosi się matka biologiczna, musi udowodnić, że to ona urodziła maluszka. Przeważnie i tak zleca się przeprowadzenie badań DNA. Jeśli zdanie zmieni ojciec lub rodzice razem, również konieczne jest przeprowadzenie odrębnego postępowania sądowego. Wszystko po to, aby udowodnić, że osoby te z pozostawionym dzieckiem łączy pokrewieństwo.
W czasie gdy dziecko z okna życia jest przewożone do szpitala i pogotowia rodzinnego, równolegle uruchamiana jest procedura nadania tożsamości oraz procedura adopcyjna. W trybie postępowania prawnego nadawane jest dziecku dane personalne, przydzielany jest opiekun prawny, a następnie orzeka się adopcję. Sąd rodzinny nadaje dziecku nowe imię i nazwisko nawet, gdy rodzic biologiczny dołączył kartkę z danymi. Ponadto, sąd ustala datę urodzenia. W dalszym trybie postępowania dziecku nadawany jest numer PESEL oraz sporządzany akt urodzenia. Jest to niezbędne, aby przejść do etapu adopcji.  Jeśli sąd wyrazi zgodę, możliwa jest preadopcja, w której dziecko może wcześniej przebywać w nowej rodzinie. Ma to duże znaczenie w zapobieganiu tak zwanej choroby sierocej.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Anna Chmielewska