Data publikacji:

Dziecko bije się po głowie. Jakie są przyczyny? Jak temu zapobiec?

Zachowania autoagresywne są zawsze niepokojące dla rodziców, dlatego gdy dziecko bije się po głowie, próbują oni jak najszybciej znaleźć przyczyny tego zachowania. Może ich być wiele, dlatego zawsze trzeba wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności takie jak relacje rodzinne i stan zdrowia dziecka. Bardzo istotny jest wiek – inaczej sprawa wygląda, gdy dziecko roczne bije się po głowie, a inaczej, kiedy robi to dziecko starsze. Co może stać za autoagresywnymi zachowaniami? Jak reagować w takiej sytuacji?
dziecko bije się po głowie

Moje dziecko bije się po głowie – czy to zawsze powód do niepokoju?

Sytuacja autoagresji u dorosłych budzi zawsze skojarzenie z zaburzeniami psychicznymi lub innymi poważnymi problemami. Gdy dziecko bije się po głowie lub uderza nią o podłogę czy ścianę, sytuacja wygląda nieco inaczej. Podłoże takiego zachowania może być bardzo różne i samo bicie się po głowie u malucha, jeśli występuje sporadycznie, nie stanowi powodu do niepokoju, ponieważ wiąże się najczęściej z odczuwaną chwilową frustracją.
Kiedy fakt, że dziecko bije się po głowie, powinien stać się powodem do konsultacji ze specjalistą? Z pewnością jeśli zdarza się to nagminnie i wiąże się z zagrożeniem dla zdrowia dziecka, gdy występują dodatkowe symptomy, które mogłyby świadczyć o poważniejszych problemach, a także jeśli robi to starsze dziecko.

Czemu dziecko bije się po głowie? Najczęstsze przyczyny

Kiedy rodzice zauważą, że dziecko bije się po głowie, zaczynają szukać przyczyny. Jest to w pełni uzasadniony niepokój. Powodów takiego zachowania może być wiele, dlatego przed zgłoszeniem się do specjalisty warto dokładnie obserwować, w jakich sytuacjach i jak często pojawia się niepokojąca reakcja.
Czemu małe lub starsze dziecko bije się po głowie? Najczęściej winna temu jest frustracja lub inne silne emocje, a także długotrwałe napięcie, które nie znalazło ujścia. Widzimy to wyraźnie, gdy dziecko w złości bije się po głowie. U najmłodszych może to być również sposób na zwrócenie na siebie uwagi.

Dziecko bije się po głowie – zaburzenia integracji sensorycznej

Nie zawsze powody takiego zachowania są oczywiste. Jeśli powtarza się ono często i trudno je powiązać z konkretną sytuacją, może świadczyć o zaburzeniach integracji sensorycznej. Dzieci mające problem z przetwarzaniem bodźców potrzebują niekiedy silnej stymulacji. W tym przypadku będzie to jeden z wielu objawów. Oprócz niego może wystąpić na przykład silna potrzeba ściskania, gryzienia ubrania, popychania, uderzania czy chowania się w zakamarki.
Co robić, jeśli dziecko bije się po głowie i pojawiają się u niego dodatkowe objawy, mogące świadczyć o problemie z integracją sensoryczną? Należy wówczas zgłosić się do najbliższej poradni psychologiczno-pedagogicznej na diagnozę. Można ją również zlecić w prywatnym gabinecie. Jeśli diagnoza się potwierdzi, konieczne będzie uczęszczanie na zajęcia z terapeutą oraz ćwiczenia w domu.

Co robić, gdy roczne lub półtoraroczne dziecko bije się po głowie? A co, jeśli robi to dwulatek?

Jeśli 6- czy 9-miesięczne dziecko bije się po głowie, z dużym prawdopodobieństwem jest to jego sposób na pokazanie, że coś mu nie odpowiada. Maluchy, które jeszcze nie potrafią komunikować się inaczej niż mową ciała i płaczem, mają dużą trudność z okazaniem swojej złości i frustracji w zrozumiały dla dorosłego sposób. Nawet 15- lub 16-miesięczne dziecko bije się po głowie w ataku złości, a rolą rodzica jest pokazywanie, że emocje trzeba okazywać, ale w sposób, który nie przynosi szkody.
Co robić, jeśli dziecko w złości bije się po głowie? Metoda postępowania w przypadku aktów autoagresji powinna być różna, w zależności od wieku dziecka. Najważniejsze to zadbać o bezpieczeństwo i zapewnić wsparcie emocjonalne.
Nawet jeśli łatwo ci zgadnąć, dlaczego roczne dziecko bije się po głowie w złości, nie oznacza to, że musisz robić wszystko, czego żąda. W pierwszej kolejności powinieneś zadbać o to, żeby nie zrobiło sobie krzywdy, następnie postarać się je wesprzeć aż do momentu uspokojenia. Stanowcza i spokojna postawa rodzica będzie kluczem do sukcesu.
Kiedy 1,5-roczne lub 2-letnie dziecko bije się po głowie, masz już więcej możliwości działania. Oprócz zapewnienia wsparcia możesz też powoli wprowadzać inne sposoby regulowania emocji, na przykład tupanie, skakanie czy klaskanie, a następnie głębokie oddechy i inne techniki relaksacyjne przywracające równowagę. Takie działania pokazywane dziecku od pierwszych lat życia przyniosą efekty w przyszłości. Pamiętaj, że w czasie napadu złości nie ma sensu rozmawiać z dzieckiem, zrób to dopiero, kiedy będzie spokojne, by było wam coraz łatwiej.

Gdy dziecko bije się po głowie – problemy w domu

Im starsze dziecko, tym lepiej powinno radzić sobie z emocjami. Jeśli 3- czy 4-letnie dziecko bije się po głowie, może to oznaczać problemy rodzinne. Autoagresja bywa spowodowana przemocą domową, zarówno emocjonalną, jak i fizyczną, zaniedbaniem, brakiem akceptacji ze strony rodziców, a także ich ciągłą nieobecnością oraz brakiem kontaktu emocjonalnego.
Jeżeli dziecko bije się po głowie, mając 5, 6, 8 lat, i dzieje się to bardzo często, oznacza to zwykle problemy, które trzeba skonsultować ze specjalistą. Oprócz trudności rodzinnych może to być również objaw depresji, padaczki czy zaburzeń osobowości. Dla rodziców pomocne mogą okazać się poradniki psychologiczne.

Dziecko z autyzmem bije się po głowie

W niektórych przypadkach akty autoagresji są związane z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, towarzyszy im wówczas szereg innych objawów związanych między innymi z rozwojem społecznym i komunikacją. Dlaczego dziecko z autyzmem bije się po głowie? Dzieje się tak, ponieważ nie radzi sobie z nadmiarem bodźców lub frustracją z powodu niemożności wyrażenia emocji w inny sposób.
W przypadku dzieci z autyzmem najlepszym wsparciem będzie specjalistyczna terapia, która pomoże lepiej radzić sobie z trudnymi sytuacjami i emocjami.
Zdjęcie: Envato Elements
Natalia Dymarczyk
Natalia Dymarczyk

Absolwentka polonistyki na Uniwersytecie Gdańskim. Miłośniczka bliskich i dalekich wędrówek, po których chętnie zasiada do klawiatury. Lubi pisać o rodzicielstwie, aktywności i życiu codziennym