Data publikacji: Piątek, 28.01.2022

Objawy odwodnienia u dziecka. Jak nawodnić niemowlę?

Odwodnienie pojawia się na skutek gwałtownej utraty wody i elektrolitów z organizmu. Najczęściej jego przyczyną są infekcje żołądkowo-jelitowe, wiążące się z wymiotami i biegunką. Objawów odwodnienia u dziecka nigdy nie wolno bagatelizować – w niektórych przypadkach może zagrażać ono zdrowiu, a nawet życiu. Sprawdź, jak reagować, gdy maluch zdradza objawy niedostatecznego nawodnienia.

Czy wiesz, że organizm noworodka składa się z wody aż w 94%? W przypadku niemowląt to aż 75%. Nic dziwnego, że ciało dziecka gorzej radzi sobie nawet z drobnym odwodnieniem. Tłumaczymy, co może przyczyniać się do nadmiernej utraty wody z dziecięcego organizmu oraz jak prędko ją uzupełnić.

Na czym polega odwodnienie? Kiedy dziecko jest odwodnione?

Odwodnienie to stan, za którym stoi nadmierna utrata wody oraz składników mineralnych z organizmu. Może mieć różne przyczyny, jednak najczęściej pojawia się w przebiegu infekcji i chorób układu pokarmowego. Do odwodnienia ciała dziecka dochodzi zawsze, gdy przyjmuje ono mniej płynów niż wydala.

Trzeba wiedzieć, że odwodnienie u niemowlaka to sytuacja szczególnie niebezpieczna, gdyż małe dzieci wykazują zwiększone zapotrzebowanie na wodę (100 ml na 1 kg masy ciała). Gdy organizm nie otrzymuje wymaganej ilości wody i minerałów, funkcjonuje nieprawidłowo. Długotrwałe odwodnienie u dziecka może nieść ze sobą bardzo groźne konsekwencje.

Czym grozi odwodnienie u dziecka?

Lekkie odwodnienie zdarza się u większości niemowląt, lecz przy szybkiej reakcji rodzica bez problemu udaje się je opanować. Bardzo niebezpieczne są odwodnienia o stopniu ciężkim, dochodzące m.in. na skutek uszkodzenia nerek, cukrzycy lub poparzeń skóry. Silne odwodnienie u dziecka może prowadzić do utraty świadomości, drgawek, śpiączki, a nawet zgonu.

Odwodnienie u niemowlaka: przyczyny

Jeśli zauważysz oznaki odwodnienia u dziecka, nie wpadaj w panikę. Większości bobasów choć raz przytrafia się lekkie odwodnienie. Do najczęstszych przyczyn odwodnienia u małych dzieci zalicza się:

biegunki i wymioty,
gorączkę,
upały,
błędy w karmieniu popełniane przez rodziców.

Wśród rzadszych przyczyn stanu odwodnienia znajdują się choroby nerek, cukrzyca, choroba Addisona, reakcja na leki, zaburzenia wchłaniania w jelitach.

Jak sprawdzić, czy dziecko jest odwodnione?

Objawy odwodnienia u dziecka są trudne do przeoczenia. Jako rodzic, z pewnością dostrzeżesz je w porę. Maluch najpewniej jest odwodniony, jeśli zauważasz u niego:

wzmożone pragnienie,
mniejszą objętość moczu o ciemnej barwie,
ubytek masy ciała,
zapadnięcie ciemiączka,
suchość skóry,
płacz bez łez,
apatyczność i drażliwość.

Prawdopodobieństwo odwodnienia jest wyższe, jeśli pojawienie się powyższych objawów poprzedziła biegunka, wymioty lub gorączka.

Jak rozpoznać odwodnienie u niemowlaka? Test powrotu kapilarnego

Aby ocenić, czy niemowlę jest odwodnione, warto wykonać również test powrotu kapilarnego. Uciśnij paznokieć dziecka do momentu, aż zblednie, a następnie zwolnij ucisk. Sprawdź, jak prędko płytka paznokciowa odzyska różowy kolor. Jeśli trwa to dłużej niż dwie sekundy, twoje dziecko może być odwodnione.

Odwodnione niemowlę. Czy wymaga spotkania z lekarzem?

Każdy maluch zdradzający objawy odwodnienia powinien być obejrzany przez lekarza. Zadaniem pediatry jest ocenienie stopnia odwodnienia oraz zalecenie sposobu uzupełnienia płynów. Zwykle odwodnienie u dziecka może być leczone w warunkach domowych, jednak w cięższych przypadkach lekarz może zalecić hospitalizację bobasa oraz nawadnianie środkami dożylnymi.

Jak leczyć odwodnione niemowlę?

Gdy lekarz potwierdzi, że maluch z oznakami odwodnienia potrzebuje pomocy, zarekomenduje stosowanie specjalnych płynów nawadniających dla dzieci. Są to środki sprzedawane bez recepty i każdy rodzic powinien mieć je w zanadrzu.

Preparaty nawadniające dla dzieci są wzbogacone o minerały, które dziecko traci na skutek ubytku wody w trakcie biegunki. Środek w postaci proszku należy rozcieńczyć z wodą, a następnie podawać dziecku zgodnie z zaleceniami producenta.

Odwodnienie u dziecka: jak mu zapobiegać?

Każdy stan odwodnienia jest obciążeniem dla dziecięcego organizmu, dlatego za wszelką cenę należy go unikać. Co możesz zrobić, aby ustrzec malucha przed nadmierną utratą wody i minerałów?

W trakcie biegunek i wymiotów dbaj o to, by dziecko piło dużą ilość płynów (najlepiej w postaci wody lub elektrolitów dla dzieci). Do odwodnienia dochodzi zawsze wtedy, gdy dziecko wydala większą ilość płynów niż przyjmuje.
Zachęcaj malucha do picia również w trakcie gorączki (nawet tej niewielkiej).
W okresie letnim pilnuj, by maluch przyjmował odpowiednie dawki wody w równych odstępach czasu.
Jeśli karmisz piersią, upewnij się, że robisz to prawidłowo. Maluch może być odwodniony także wtedy, gdy nie przyjmuje odpowiedniej ilości pokarmu. Jeżeli masz problemy z przystawianiem dziecka do piersi, wypróbuj kapturki laktacyjne.

Oznaki odwodnienia u niemowlaka – czego nie robić?

Odwodnionemu dziecku nie należy podawać soków i napojów gazowanych oraz kolorowych, gdyż mogą one dodatkowo zaburzać gospodarkę wodno-elektrolitową. Pamiętaj, że zarówno u zdrowego, jak i odwodnionego dziecka, najlepszym wyborem zawsze okaże się woda mineralna.

Odwodnienie u dziecka: podsumowanie

Stan odwodnienia może być groźny dla dziecięcego organizmu, dlatego nigdy nie wolno go lekceważyć. Jeśli zauważasz objawy odwodnienia u dziecka, skonsultuj się z lekarzem, który oceni jego stopień. Przy każdej infekcji i gorączce pilnuj, by malec regularnie popijał wodę.