Wysypka u dziecka. Skąd się biorą czerwone plamy na skórze dziecka? Poradnik

Pojawienie się plam na skórze u dziecka może budzić niepokój rodziców i często wymaga konsultacji lekarskiej. Czerwone plamy na ciele mogą bowiem świadczyć m.in. o alergii lub chorobie zakaźnej. Jakie są najczęstsze powody dziecięcych wysypek oraz kiedy należy zgłosić się do specjalisty? Nie lekceważ tego objawu i sprawdź, jak reagować w przypadku wystąpienia plamek na skórze dziecka.

Spis treści:

Rodzaje wykwitów skórnych
Plamy na ciele – objaw alergii
Infekcje wirusowe a okrągłe plamy na skórze
Plamy na skórze – czy to może być AZS?
Postępowanie w przypadku wysypki u dziecka

Rodzaje wykwitów skórnych

Zmiany skórne, w postaci m.in. plam, krostek lub grudek, są określane w medycynie mianem wykwitów skórnych. Mogą się one pojawiać w różnych miejscach na całym ciele oraz zajmować mniejszy lub większy jego obszar. Plamy na ciele mogą być też jedynym objawem lub też towarzyszą im kolejne symptomy choroby. Powstanie takich zmian może świadczyć o wielu – mniej lub bardziej groźnych – dolegliwościach. Czerwone plamy na skórze obserwuje się bowiem w przebiegu chorób wirusowych wieku dziecięcego (jak choćby ospa, odra czy różyczka), alergii (np. pokarmowej) oraz chorób pasożytniczych. Skórne zmiany mogą też świadczyć o niewłaściwej pielęgnacji. Żeby jednak móc określić charakter plam, należy dobrze się im przyjrzeć. Jakie są zatem ich rodzaje? Najczęstsze plamy na skórze to:

wybroczyny – czerwone lub fioletowe plamki, powstające w wyniku wynaczynienia się krwi, nie bledną pod wpływem ucisku skóry,
plamy rumieniowe – czerwone i płaskie, mogą mieć różny kształt, są objawem stanu zapalnego, ich powstanie wiąże się z rozszerzeniem naczyń włosowatych,
rumień – większy i bardziej rozległy niż plamy rumieniowe, może mieć związek ze stanem emocjonalnym (np. rumieńce na policzkach), ale też chorobami skóry (np. róża),
plamy barwnikowe – piegi i znamiona, pojawiają się z powodu nagromadzenia barwnika w jednym miejscu,
teleangiektazje – pajączki naczyniowe, związane z poszerzeniem naczyń krwionośnych, czerwone plamy na ciele nieswędzące.

Plamy na ciele – objaw alergii

Czerwone plamy na ciele, to jeden z najczęstszych objawów alergii. Jej rozpoznaniem powinien zająć się lekarz – oznaczenie alergenu wymaga przeprowadzenia specjalistycznych badań (skórnych lub krwi). Co ważne, alergenem może być składnik pożywienia (alergia pokarmowa), dodatek zapachowy, barwnik, składnik kosmetyku czy proszku do prania (alergia kontaktowa) lub pyłki (alergia oddechowa). Co może świadczyć o tym, że plamy na skórze pojawiły się na skutek kontaktu z alergenem?

Czerwone plamy na ciele (często w zgięciach kolan i łokci)
Wysypka z krostkami na twarzy
Odczuwanie świądu
Widocznie sucha i napięta skóra
Wodnisty katar, kaszel (najczęściej objawy alergii oddechowej)
Biegunka (zazwyczaj przy alergiach pokarmowych)

W przypadku podejrzenia alergii oddechowej i pokarmowej, najlepiej jak najszybciej skonsultować dziecko z alergologiem. Jest to konieczne także w sytuacji, kiedy wysypce towarzyszy obrzęk ust, języka, zaburzenie oddychania lub krążenia – może to świadczyć o wstrząsie anafilaktycznym.

Alergia kontaktowa o łagodnym przebiegu może być leczona samodzielnie. Oczywiście, w pierwszej kolejności należy wyeliminować potencjalny składnik uczulający (może to być np. nowy proszek do prania, płyn do kąpieli czy inny kosmetyk), a zmiany smarować łagodzącą maścią ochronną z witaminą A. Takie specjalistyczne preparaty można znaleźć na Ceneo.pl. Na pewno warto posiadać je w swojej domowej apteczce na wypadek nagłej sytuacji.

Infekcje wirusowe a okrągłe plamy na skórze

Czerwone kropki na ciele pociechy, w przypadku rodziców małych dzieci, budzą jedno skojarzenie – ospa. Jest to bardzo mocno zaraźliwa choroba wirusowa, przenoszona drogą kropelkową, która sieje postrach w żłobkach i przedszkolach. Trzeba jednak pamiętać, że to nie jedyna choroba wieku dziecięcego, której objawem są okrągłe plamki na skórze. Jak je więc od siebie odróżnić?

Ospa – wysoka gorączka, początkowo pojawiają się czerwone kropki na ciele, które następnie przekształcają się w krostki wypełnione płynem surowiczym.
Odra – gorączka, światłowstręt, zaczerwienione oczy, duże czerwone plamy na ciele, które zlewają się ze sobą.
Różyczka – gorączka, powiększone węzły chłonne, wysypka jest bardzo drobna i ma postać grudek, pojawia się na całym ciele.
Rumień nagły (tzw. trzydniówka) – gorączka, biegunka, zaczerwienione gardło, bladoróżowa, rumieniowa wysypka.

Jak można zauważyć, w każdym z powyższych przypadków plamy na skórze są nieco inne i dość łatwo można je rozróżnić. Zdiagnozowaniem infekcji powinien jednak zająć się lekarz, który przepisze także odpowiednie leki mające na celu złagodzenie objawów choroby oraz zapobiegnięcie powikłaniom.

Plamy na skórze – czy to może być AZS?

Atopowe Zapalenie Skóry to jedna z najczęstszych dermatoz. Wystarczy dodać, że według szacunków, może się z nim zmagać nawet ponad 20 procent populacji Europy. Co to za choroba? AZS to zapalna, alergiczna choroba skóry, która wiąże się z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego oraz wadami w budowie naskórka. Atopowe Zapalenie Skóry może mieć też podłoże genetyczne: jeśli oboje rodziców zmaga się z AZS, ryzyko tego, że ich dziecko również dotknie ta choroba, wzrasta do 70 procent. AZS może pojawić się w każdym wieku, najczęściej objawia się jednak u niemowląt i dzieci. Cechą charakterystyczną tej choroby są zaś m.in. czerwone plamy na ciele. Co jeszcze może wskazywać na to, że dziecko cierpi na AZS?

Bardzo silny świąd (może powodować rozdrażnienie, a nawet bezsenność)
Ogniska rumieniowe, na których powierzchni powstają grudki i pęcherzyki
Sucha skóra
Zmiany skórne za uszami, w zgięciach łokci i kolan
U niemowląt: czerwone, szorstkie policzki i wysypka na twarzy

Zdiagnozowanie AZS wymaga konsultacji z dermatologiem. Leczenie tej choroby opiera się zazwyczaj o właściwą pielęgnację i ochronę skóry. Niezbędne jest stosowanie dermokosmetyków na bazie emolientów dedykowanych właśnie skórze z AZS.

Choroby pasożytnicze a wysypka

Na co mogą wskazywać czerwone plamy na skórze, jeśli zostały już wykluczone infekcje, alergie oraz AZS? Może to wyjaśnić badanie dziecka na obecność pasożytów. Wysypka jest bowiem jednym z objawów, który pojawia się w przebiegu chorób pasożytniczych – zarówno skórnych, jak i pokarmowych.

Do pasożytów skórnych najczęściej występujących u dzieci należy świerzb. Co to takiego? Jest to roztocz żywiący się komórkami ludzkiej skóry (świerzbowiec ludzki). Można się nim stosunkowo łatwo zarazić, np. korzystając z tego samego ręcznika lub odzieży czy też przez bezpośredni kontakt fizyczny. Charakterystycznym objawem świerzbu jest świąd, który nasila się nocą. Na skórze można też zaobserwować grudki, pęcherzyki i nadżerki. Leczenie świerzbu odbywa się przy pomocy specjalistycznych preparatów i leków przepisanych przez lekarza – może być to dermatolog lub lekarz rodzinny.

Okrągłe plamki na skórze mogą być też jednym z niespecyficznych objawów obecności w ciele pasożytów przewodu pokarmowego, takich jak choćby glista ludzka. Zdiagnozowanie tej choroby wymaga wykonania badania kału na obecność pasożytów. Objawy towarzyszące wysypce, na które należy zwrócić uwagę, to zaś m.in. bóle brzucha, biegunka, zgrzytanie zębami, swędzenie odbytu, rozdrażnienie, bóle głowy i spadek wagi. W sytuacji ich wystąpienia należy niezwłocznie udać się do pediatry, który zleci dalsze badania oraz przepisze niezbędne środki farmakologiczne.

Postępowanie w przypadku wysypki u dziecka

Czerwone plamy u dziecka mogą być lekkim podrażnieniem lub zapaleniem skóry, ale także świadczyć o groźnych chorobach. Kiedy należy zgłosić się z nimi do lekarza? W każdej sytuacji, kiedy towarzyszą im inne objawy ogólnoustrojowe (takie jak gorączka, ból brzucha, zmiana zachowania dziecka, katar, kaszel), a także, jeśli jest ich dużo oraz nie ustępują samoistnie po kilku dniach. Jeśli zaś wysypka jest niewielka, a także nie towarzyszą jej inne objawy, można spróbować poradzić sobie z nią samodzielnie. Jak można zwalczyć plamy na skórze? Niezbędna jest przede wszystkim właściwa pielęgnacja skóry oraz unikanie czynników drażniących. A dokładniej, należy:

zmienić proszki do prania i kosmetyki na hipoalergiczne, dedykowane skórze z AZS,
natłuszczać skórę przy pomocy maści z witaminą A,
unikać wełnianej odzieży,
zrezygnować z ubrań wykonanych ze sztucznych materiałów, postawić na naturalną bawełnę i len,
dbać o higienę plamek, łagodzić świąd przy pomocy dermatologicznych maści.

Oczywiście, jeśli mimo powyższego postępowania, zmiany nie znikną, pojawią się kolejne objawy lub wysypka przybierze na sile, niezbędne będzie jak najszybsze poszukanie pomocy u specjalisty.