Jak leczyć niepłodność? Jakie szanse na dziecko?

Każdego roku tysiące par w Polsce zgłasza się do klinik leczenia niepłodności z nadzieją na pomoc w osiągnięciu upragnionego celu - poczęciu potomstwa. Czynniki środowiskowe, stresujący tryb życia, a niekiedy również obciążenia genetyczne i choroby, to tylko niektóre z aspektów generujących coraz częściej pojawiające się problemy z zajściem w ciążę. Zanim jednak przyszli rodzice zaczną oszacowywać swoje szanse na dziecko, warto aby przygotowali się do spotkania z lekarzem i poszukali odpowiedzi na pytanie - jak leczyć niepłodność?

Dlaczego coraz więcej par ma problem z zajściem w ciążę?

Rosnąca skala kłopotów z poczęciem potomstwa wiąże się nierozerwalnie ze zmianami cywilizacyjnymi, jakich doświadczają społeczeństwa na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci. Obecnie, problemy z płodnością wynikają nie tylko z uwarunkowań medycznych, patologii narządów rodnych, czy zaburzeń hormonalnych, ale także z prowadzonego trybu życia, ekspozycji na szkodliwe czynniki środowiskowe oraz stres. Lekarzom dużo trudniej też postawić diagnozę, gdyż przypadki, w których nie ma medycznych przeciwwskazań do poczęcia potomstwa, a pomimo tego kobieta nie może zajść w ciążę, zdarzają się coraz częściej.

Nie bez wpływu na problemy z płodnością pozostaje również wiek, w jakim pary decydują się obecnie na pierwsze dziecko. Trzeba pamiętać, że po 30 r.ż. organizm kobiety zaczyna produkować znacząco mniej progesteronu, a coraz więcej par rozpoczyna swoje starania o poczęcie potomstwa dopiero po 40 r.ż. Do kolejnych czynników zaburzających w niektórych przypadkach płodność, należy też z pewnością wieloletnie przyjmowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Ze względu na stopień skuteczności jest to nadal jedna z najpopularniejszych metod zapobiegania ciąży.  

Wiele mówi się także o znaczeniu nastawienia psychicznego obojga partnerów w staraniach o dziecko. Historie, w których próby przyszłych rodziców całymi latami kończyły się niepowodzeniem i dopiero w momencie, w którym przestali oni wywierać na siebie presję, udało im się począć dziecko, wciąż mnożą się w mediach i ustnych przekazach. Trzeba jednak pamiętać, że jeśli przez rok współżycia bez zabezpieczenia, nie dochodzi do zapłodnienia, warto skonsultować się z lekarzem i sprawdzić, czy na przeszkodzie nie stoi coś więcej niż psychiczne nastawienie.

Diagnostyka przyczyn niepłodności jako punkt wyjścia dla leczenia

Kluczem do zaplanowania procesu leczenia, który będzie dawał największe szanse powodzenia w poczęciu potomstwa jest postawienie uprzednio trafnej diagnozy. Jeżeli zatem partnerzy zauważają u siebie problemy z efektywnym zapłodnieniem i zaczynają zastanawiać się nad tym jak leczyć niepłodność, powinni zacząć od poszukania we współpracy z lekarzem jej przyczyn. Trzeba w tym momencie pamiętać, że diagnostyce niepłodności poddawani są zawsze oboje partnerzy.

Wywiad lekarski jako wstęp do diagnozy

Zanim lekarz zleci zestaw odpowiednio dobranych badań, przeprowadza z obojgiem przyszłych rodziców wywiad, którego zadaniem jest określenie możliwego wpływu czynników środowiskowych i przebytych schorzeń na problemy z zajściem w ciążę. Partnerzy powinni przygotować się zatem na pytania m.in. o wiek, częstotliwość współżycia, ilość wcześniejszych partnerów seksualnych, historię chorób w rodzinie, występowanie chorób przenoszonych drogą płciową, a także stosowanie używek. Są to aspekty, o których nie zawsze chętnie się opowiada, więc warto wiedzieć wcześniej, o co może zapytać lekarz.

Badania w diagnostyce kobiecej niepłodności

Niepłodność u kobiet może mieć różnorodne podłoże. Od stwierdzenia patologii w budowie, wielkości lub położeniu narządów rodnych, przez zdiagnozowaną endometriozę, na zaburzeniach hormonalnych kończąc. Celem wykrycia przyczyny występowania problemów ze skutecznym zapłodnieniem, u przyszłej matki zwykle przeprowadza się:

• badanie fizykalne - polega na ocenie prawidłowości budowy narządów rodnych, ogólnej budowy i masy ciała, poszukiwaniu objawów zaburzeń w funkcjonowaniu tarczycy oraz badania możliwych zwyrodnień w okolicy jajników;
• oznaczenie we krwi stężenia FSH, PRL, AMH i inhibiny B;
• laparoskopia i histeroskopia - pozwalają dokładnie obejrzeć stan narządów rodnych i wykryć ewentualną niedrożność jajników bądź mięśniaki.

W zależności od indywidualnej sytuacji pacjentki oraz informacji przekazanych przez nią w wywiadzie, lekarz może zdecydować się na zlecenie innych ukierunkowanych na wykrycie podejrzewanych przez niego przyczyn niepłodności.

Badania w diagnostyce męskiej niepłodności

Podobnie, jak w przypadku kobiet, tak również u mężczyzn niepłodność może być spowodowana wieloma czynnikami. Do najczęstszych należy zbyt mała ilość lub brak plemników w ejakulacie, nieruchome plemniki bądź nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu narządów rodnych. Potwierdzenie lub wykluczenie ewentualnych przyczyn powodujących problemy ze skutecznym zapłodnieniem odbywa się na podstawie:

• badania fizykalnego - ocena prawidłowości budowy narządów rodnych mężczyzny;
• morfologia i oznaczenie stężenia hormonów we krwi;
• seminogram - badanie nasienia w ujęciu makroskopowym i mikroskopowym. Oceniana jest barwa, pH, lepkość, ilość i ruchliwość i prawidłowa budowa plemników w ejakulacie;
• niekiedy konieczne jest wykonanie USG lub/i biopsji jąder.

W diagnostyce męskiej niepłodności ważne są także informacje uzyskane w wywiadzie lekarskim. Może się bowiem okazać, że przyczyną niepowodzeń w zapłodnieniu są przebyte w młodości choroby np. świnka, czy odniesione urazy.

Przebieg leczenia niepłodności - od czego zależy?

Lekarz decydujący o tym, jak leczyć niepłodność w przypadku konkretnej pary pacjentów posiłkuje się przede wszystkim postawioną diagnozą. Jeżeli wykryte przyczyny kłopotów z poczęciem potomstwa są odwracalne, wdrożony zostaje zestaw działań mających na celu zniwelować wpływ czynników generujących kłopoty z efektywnym zapłodnieniem. W zależności od tego, czy problem został zdiagnozowany po stronie kobiety, czy mężczyzny, leczenie niepłodności przebiega oczywiście w inny sposób.

Leczenie niepłodności u kobiet

Wdrożenie leczenia niepłodności u pacjentki uzależnione jest od postawionej w jej przypadku diagnozy. Jeżeli okazało się bowiem, że przyszła matka cierpi na endometriozę i wskutek choroby pojawiły się u niej zrosty i niedrożność jajowodów, należy laparoskopowo odwrócić ten stan. W przypadku nieprawidłowego stężenia hormonów lekarz zleci odpowiednio dobraną stymulację farmakologiczną. Jeżeli natomiast problemem są nieprawidłowości w budowie narządów rodnych, najskuteczniejsze może okazać się leczenie chirurgiczne lub zakwalifikowanie do zabiegu in vitro.

Leczenie niepłodności u mężczyzn

Niepłodność u mężczyzn może być spowodowana nieprawidłowościami w budowie narządów rodnych, niedrożnymi nasieniowodami, czy na przykład żylakami powrózków nasiennych. Wówczas wdraża się leczenie chirurgiczne. Jeżeli natomiast okaże się, że pacjent ma nieprawidłowe stężenia hormonów we krwi, lekarz dobiera odpowiednią farmakoterapię. W przypadku zaburzeń ujawnionych w seminogramie takich, jak zbyt mała ilość lub ruchliwość plemników, leczenie niepłodności może zostać sprowadzone do zabiegu inseminacji lub zapłodnienia pozaustrojowego połączonego ze stymulacją hormonalną kobiety.

Odpowiedź na pytanie - jak leczyć bezpłodność jest ściśle związana z wynikiem przeprowadzonej u obojga partnerów diagnostyki. Czasami proces przywracania zdolności do zapłodnienia opiera się jedynie na uzupełnieniu lub wyrównaniu poziomu hormonów we krwi jednego lub obojga partnerów. Niekiedy jednak przyczyny niepłodności wymagają leczenia chirurgicznego, co może wzbudzać niepokój u przyszłych rodziców. Nie ma jednak powodów do obaw, gdyż takie zabiegi, jak udrażnianie jajowodów czy usuwanie żylaków powrózka są stosunkowo mało inwazyjne. 

Coraz bardziej popularne w Polsce stają się takie metody leczenia niepłodności, jak inseminacja czy zapłodnienie in vitro. Jeżeli w toku diagnozy i przeprowadzonych badań okaże się, że wykonanie jednego z tych zabiegów jest dla partnerów jedyną szansą na poczęcie potomstwa, to warto z tej szansy skorzystać. Więcej na temat procesu leczenia niepłodności można dowiedzieć się na stronie np.: https://www.klinikainvicta.pl/leczenie-nieplodnosci/.

Leczenie niepłodności a szansa na dziecko

W kwestii leczenia niepłodności warto pamiętać o tym, że niepłodność w przeciwieństwie do bezpłodności jest stanem odwracalnym i dającym szansę na poczęcie potomstwa. Prawdopodobieństwo powodzenia leczenia i zakończenia go skutecznym zapłodnieniem zależy jednak od wielu czynników, a przede wszystkim od zdiagnozowanej przyczyny występowania problemów z naturalnym poczęciem. Jeżeli więc para starająca się bezskutecznie o dziecko zaczyna zadawać sobie pytanie o to, jak leczyć niepłodność, warto aby o swoich wątpliwościach i obawach opowiedziała specjaliście. Tylko lekarz zaplanuje bowiem leczenie tak, aby szansa na poczęcie dziecka była możliwie największa.

Tekst: Artykuł sponsorowany