Data publikacji:

Alergia skórna u dzieci: jakie są przyczyny?

Alergia skórna u dzieci występuje dość często. Nagle pojawiające się zaczerwienienie skóry, świąd czy pokrzywka zawsze wzbudzają duży niepokój, dlatego warto wiedzieć, z czego mogą wynikać. Alergie skórne u dzieci mają różne źródła i najważniejsze jest, aby je rozpoznać. Pozwoli to uniknąć alergenów i zapobiec przykrym objawom.
alergia skórna u dzieci

Alergia skórna u dzieci – przyczyny

U podłoża alergii leży reakcja układu odpornościowego na wybrane substancje, które są błędnie odbierane jako zagrożenie. Mówiąc prościej, alergia skórna u dziecka jest niczym innym jak reakcją uczuleniową skóry na zróżnicowane alergeny. W powstawaniu tej nieprawidłowej reakcji limfocyty T uaktywniają produkcję przeciwciał przez układ odpornościowy. Jeśli limfocyty T rozpoznają zagrożenie w alergenach, rozpocznie się produkcja przeciwciał IgE. Reakcje IgE – są odpowiedzialne za symptomy alergii skórnej, między innymi ostrą pokrzywkę i anafilaksję. Nawet jeśli dojdzie do neutralizacji zagrożenia, w organizmie przeciwciała IgE nadal będą obecne, w związku z czym ponowienie bliskości z alergenem uruchomi całą reakcję.
Do najczęstszych przyczyn alergii skórnych u dzieci należą alergeny kontaktowe oraz pokarmowe. Niektóre produkty mają silniejsze działanie alergizujące, między innymi cytrusy, banany, czekolada, kakao czy ostre przyprawy oraz substancje zapachowe, kosmetyki i produkty do pielęgnacji ciała, nikiel, chrom i inne. Warto też wiedzieć, że odczyny skórne mogą być reakcją na alergeny wywołujące objawy ze strony układu pokarmowego bądź oddechowego – alergia skórna u dziecka na mleko, jajka kurze czy orzeszki ziemne.

Najczęstsze alergie skórne u dzieci

Do najczęstszych alergii skórnych u dzieci zalicza się
  • kontaktowe zapalenie skóry – powstaje w wyniku kontaktu z alergenem, ale także przez zadrapanie skóry, podwyższoną temperaturę ciała, nadmierną potliwość, leki, stres, a nawet w kontakcie z wodą bądź produktami spożywczymi. Kontakt może dotyczyć również wybranego alergenu (chromu, niklu, gumy), barwników i danego składnika kosmetyku. W przypadku tego rodzaju zapalenia skóry wyróżnia się dwie fazy. W pierwszej fazie związku chemiczne przedostają się do naskórka i łączą z białkami, tworząc tak zwane kompleksy. W drugiej fazie kompleksy przedostają się do układu odpornościowego, wywołując uczulenie na konkretny alergen;
  • atopowe zapalenie skóry (AZS) – za jego wystąpienie odpowiadają alergeny białkowe. Ten rodzaj alergii pojawia się już w pierwszych miesiącach życia i może zaniknąć z upływem czasu. Po ustąpieniu objawów skóra pozostaje zwykle przesuszona i podatna na podrażnienia;
  • pokrzywkę alergiczną – przybiera formę uporczywie swędzącego bąbla lub kilku bąbelków. Pokrzywka zwykle szybko mija, nie wymagając interwencji farmakologiczną i nie pozostawiając blizn.

Alergia u małych dzieci – objawy

Typowymi symptomami alergii skórnej u dziecka są zaczerwienienie skóry, wyprysk, wysypka, pokrzywka, a także obrzęki i łuszczenie się skóry. Alergia skórna kontaktowa objawia się uporczywym świądem, zaczerwienieniem, pokrzywką, pęcherzykami lub grudkami. Ich lokalizacja nie jest ściśle określona. Mogą objąć fragment skóry, zwykle w miejscu kontaktu z alergenem, ale też całą powierzchnię ciała. Zmiana w zależności od przebiegu ustępuje po niedługim czasie lub utrzymuje się znacznie dłużej, przyjmując postać rumienia, skóry suchej i łuszczącej. Dłużej utrzymujące się zmiany dotyczą między innymi przewlekłego wyprysku i alergicznego kontaktowego zapalenia skóry.

Co na alergię skórną u dziecka?

Podstawą jest zweryfikowanie, który czynnik wykazał działanie alergizujące. Jeśli dojdziemy do źródła alergii, możemy ją w dość łatwy sposób kontrolować. Najprościej bowiem jest uniemożliwić lub przynajmniej ograniczyć kontakt malucha z alergenem. Rozwiązaniem nie jest absolutnie „przyzwyczajanie” dziecka do alergenu, ponieważ w ten sposób można tylko pogorszyć stan skóry. Najlepiej nie podejmować działań na własną rękę i udać się z dzieckiem do lekarza – alergologa lub dermatologa. Tylko specjalista jest w stanie zasugerować odpowiednie leczenie alergii skórnej u dzieci, prawdopodobnie zalecając leki przeciwhistaminowe bądź kortykosteroidy, w postaci między innymi żelu, kremu czy roztworu. Ponadto sucha skóra zwykle wymaga sięgnięcia po emolienty, czyli kosmetyki o szczególnych właściwościach regeneracyjnych i nawilżających. Niezmiernie ważne jest stosowanie się do zaleceń lekarza i rzetelne stosowanie produktów. Jeśli pojawią się nadkażenia, również wymagają konsultacji specjalistycznej, gdyż najprawdopodobniej będą wymagały zastosowania antybiotykoterapii. Szczególnej troski wymaga skóra alergika. Lepiej jest unikać kontaktu z mogącymi podrażniać materiałami, a w wyborze ubranek stawiać na dobrą jakość, szczególnie miękką bawełnę. Ponadto, im dziecko mniejsze, tym bardziej trzeba pilnować higieny paznokci. Powinny być one obcięte, aby mały alergik nie zadrapał skóry. Każde takie zadrapanie grozi zakażeniem zmiany skórnej. U dziecka, które skończyło 5 lat, można rozważyć, jeśli będzie to konieczne, odczulanie.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Anna Chmielewska