Jak przygotować się do ciąży? Radzi ginekolog (WYWIAD)

Pamiętam ten wieczór doskonale, bo właśnie wtedy postanowiliśmy zostać rodzicami. Romantyczna nie byłam za grosz - zamiast od razu przejść od słów do czynów, usiadłam przed komputerem by sprawdzić, jak się do nowej roli mądrze przygotować. Informacji znalazłam niewiele, dopiero wizyta u lekarza rozwiała wszelkie wątpliwości. Jeżeli Wy dziś macie ten sam problem - proszę bardzo - poniżej rozmowa z dr n. med. Joanną Krzemieniewską, ginekolog-położnik z Kliniki Invicta we Wrocławiu, która wyjaśnia, co każda przyszła mama powinna zrobić, planując powiększenie rodziny.

W natłoku codziennych spraw łatwo zapomnieć o regularnych badaniach kontrolnych. Okres przygotowań do ciąży to doskonały pretekst, by nadrobić zaległości w tym zakresie. Absolutnym minimum jest ocena ogólnego stanu zdrowia na podstawie wyników morfologii krwi, badania ogólnego moczu, poziomu glukozy w surowicy. Przyszłym rodzicom oznaczana jest także grupa krwi, aby wykluczyć ew. konflikt serologiczny. Kobietom planującym zajście w ciążę zaleca się badania hormonalne, w tym poziomu hormonów tarczycowych. Przeprowadza się również diagnostykę w kierunku toksoplazmozy, różyczki i cytomegalii – infekcji groźnych dla rozwijającego się płodu. Warto także wykonać badanie antygenu HBS w celu wykluczenia ew. wirusowego zapalenia wątroby typu B .Dla rozwoju ciąży ważne jest również prawidłowe stężenie witaminy D w surowicy, dlatego warto je wykonać wcześniej i zastosować odpowiednią suplementację. Krew do analizy można oddać w każdym punkcie pobrań, a część laboratoriów zapewnia pacjentom wygodny dostęp do wyników online.

OK, mam wyniki. Co dalej?

Obowiązkowym elementem poprzedzającym starania o dziecko powinna być konsultacja z ginekologiem. Lekarz specjalista przeprowadzi podczas wizyty badanie USG narządu rodnego i oceni jego budowę, pobierze wymaz do badania cytologicznego i oceny biocenozy pochwy. Powinien również zaproponować pacjentce badanie piersi lub omówić jej wnioski z samobadania. Jeśli na tym etapie lekarz stwierdzi jakiekolwiek nieprawidłowości, jest czas, by podjąć odpowiednie działania, np. wyleczyć stany zapalne. Przed rozpoczęciem starań o ciążę warto też odwiedzić stomatologa. Wyleczenie zębów zawczasu pozwoli uniknąć późniejszych problemów ze stanem szkliwa. Jeśli w rodzinie pary występowały problemy genetyczne, poronienia lub choroby dziedziczne, należy rozważyć konsultację u genetyka.

Wyniki zrobione, zęby wyleczone. O czymś jeszcze warto pamiętać?

O sposobie odżywiania, Wpływa on nie tylko na figurę czy samopoczucie, ale także silnie oddziałuje na funkcjonowanie całego organizmu. Kobieta, która chce zostać mamą, powinna szczególnie zadbać o zrównoważoną, bogatą w witaminy i minerały dietę. Przede wszystkim codzienny jadłospis należy uzupełnić o kilka porcji owoców i warzyw, potrawy bogate w białko (szczególnie nabiał, mięso i ryby), a także produkty zawierające błonnik. Jednocześnie ograniczyć trzeba spożycie cukru i soli. Warto też unikać wysokonasyconych oraz tłuszczów zwierzęcych. Dobre nawyki warto wprowadzić jak najwcześniej. Choć przed ciążą restrykcyjne diety odchudzające nie są wskazane, zrzucenie nadprogramowych kilogramów przed rozpoczęciem starań o dziecko może sprzyjać płodności, szczególnie jeśli nadwaga wynika z zaburzeń metabolicznych. Badania naukowe potwierdzają, że nadwaga i otyłość mogą utrudniać poczęcie potomka, zwiększają ryzyko powikłań u ciężarnych. Niedowaga także może negatywnie odbijać się na stanie zdrowia przyszłej mamy oraz płodu. Tak zwany wskaźnik BMI optymalnie powinien utrzymywać się na poziomie między 20 a 25.

Czyli wizyta w sklepach ze zdrową żywnością wskazana. Po drodze należy wstąpić do apteki po suplementy, czy wystarczy dobrze skomponowane menu?

Suplementów diety z pewnością nie należy nadużywać, stosowanie niektórych preparatów przed zajściem w ciążę jest jednak z zasady zalecane jako forma profilaktyki. Dotyczy to przede wszystkim kwasu foliowego, w dawce od 0,4 do 5 mg dziennie. Jego przyjmowanie należy rozpocząć co najmniej na miesiąc przed planowanym poczęciem, a optymalnie kilka miesięcy wcześniej. Odpowiednia podaż kwasu foliowego pozwala na ograniczenie ryzyka występowania u płodu wady cewy nerwowej i wspomaga jego prawidłowy rozwój. Wielu paniom, szczególnie tym stosującym diety bezmięsne, zaleca się dodatkowo przyjmowanie preparatów żelaza - jeżeli w badaniach laboratoryjnych występuje jego niedobór i ew. uzupełnienie diety o suplementy wielowitaminowe.

To zapytam jeszcze o nałogi. Można od czasu do czasu puścić dymka i wypić lampkę wina?

Nie zalecałabym. Używki i starania o ciąże to fatalne połączenie. Przynajmniej na kilka miesięcy przed ciążą należy zrezygnować całkowicie z palenia papierosów i unikać przebywania w miejscach, gdzie jest dym tytoniowy. Niektóre doniesienia naukowe sugerują, że małe dawki alkoholu (do 40 g u mężczyzn i 20 g u kobiet), spożywane raz na jakiś czas, mogą pozytywnie wpłynąć na płodność. Ilość napojów „wyskokowych” w okresie starań o dziecko warto jednak ograniczyć. W czasie ciąży kobieta będzie musiała bezwzględnie zrezygnować z sięgania po alkohol. Dodatkowo warto też zmniejszać ilość wypijanej kawy i czarnej herbaty – zastępując je wodą mineralną. Zdrowa przyszła mama to mama wypoczęta i wyspana. Odpowiednia dawka snu (ok. 8 godzin na dobę) oraz spokojny tryb życia to sprzymierzeńcy płodności.

Czy "spokojny tryb życia" przekreśla wizytę w fitness clubie?

Nie, regularna, aktywność fizyczna pozwala zachować ciało w dobrej kondycji i stymuluje prawidłowe działanie wszystkich organów. Już kilkadziesiąt minut ruchu kilka razy w tygodniu – najlepiej na świeżym powietrzu - poprawia krążenie, dotlenia organizm i sprzyja lepszemu samopoczuciu. Spacery, regularne wizyty na pływalni, gimnastyka czy wycieczki rowerowe powinny wejść do codziennej rutyny pary, która planuje powiększenie rodziny. Sport pomoże przygotować organizm kobiety do zwiększonego wysiłku, związanego z ciążą i porodem. Warto ćwiczyć szczególnie mięśnie brzucha, pośladków, pleców i krocza. Dzięki temu podczas ciąży unikniemy bóli kręgosłupa czy nóg. Możemy też zwiększyć szanse na sprawny przebieg porodu i zmniejszyć ryzyko komplikacji w jego trakcie.

Macie jeszcze jakieś pytania do pani doktor? Piszcie w komentarzach, postaramy się na wszystkie odpowiedzieć!