Wskaźniki skutecznego karmienia

Wiele matek, zwłaszcza tych młodych, martwi się, że ich pokarm nie jest w stanie zaspokoić głodu dziecka. O ile, podczas karmienia butelką, łatwo ocenić, czy ilość dostarczanego pożywienia jest odpo-wiednia, tak w przypadku podawania niemowlęciu piersi, trudniej o obiektywną ocenę. To dziecko reguluje ilość przyjętego pokarmu, a także długość i tempo ssania. Każda matka, zaraz po porodzie, wymaga wsparcia położnej, która pomoże jej odpowiednio przystawiać dziecko do piersi.

Niezbędne jest również przyswojenie podstawowej wiedzy na temat samej laktacji. Kobieta, świadoma procesów zachodzących w jej organizmie, zyska pewność siebie i łatwiej odnajdzie się w nowej roli. Wskaźniki skutecznego karmienia (WSK) pomogą obiektywnie ocenić, czy karmienie przebiega odpowiednio. Na rynku dostępnych jest obecnie wiele podręczników, które wyjaśnią młodej mamie problematyczne kwestie związane z karmieniem.

Jak przebiega laktacja?

Mleko zaczyna się wytwarzać jeszcze przed porodem (pomiędzy 16. a 22. tygodniem ciąży). Ze względu na proces produkcji pokarmu, piersi stają się większe i bardziej tkliwe. Laktacja następuje w momencie urodzenia łożyska, na co wpływ mają hormony zwane kompleksem laktogennym. Najważniejsze z nich to:

• progesteron, którego stężenie spada po porodzie, dzięki czemu pęcherzyki mleczne wytwarzają pokarm;
• oksytocyna, wydzielana pod wpływem ssania piersi, wspomaga także nawiązanie więzi z nowo-rodkiem i wykształcenie uczuć macierzyńskich;
• prolaktyna, która pobudza wydzielanie mleka pod wpływem ssania piersi.

Pomiędzy 2. a 4. dobą po porodzie często występuje nagły i niekontrolowany wyciek pokarmu, który mija w ciągu 2-3 dni. Nazywany nawałem, jest zupełnie normalnym zjawiskiem, które nie powinno cię martwić! Jeśli jednak trwa zbyt długo, warto skonsultować się z doradcą laktacyjnym. Pomocne są także okłady żelowe. Ciepłe wspomogą przepływ pokarmu, zaś zimne ukoją ból obrzmiałych piersi po karmieniu.

Sprawdź również, przeziębienie w ciąży - jak sobie z nim poradzić?

 Aby zmniejszyć dyskomfort związany z wypływaniem pokarmu i poplamieniem ubrania, zaleca się używanie wkładek laktacyjnych. Obecnie na rynku mamy duży wybór, zarówno jedno-, jak i wielora-zowych.

Jakie są wskaźniki skutecznego karmienia?

Aby pomóc ocenić, czy ilość pokarmu przyjmowanego przez dziecko jest prawidłowa, opracowano wskaźniki skutecznego karmienia. Są one pomocne szczególnie w pierwszych tygodniach życia noworodka. Wskaźniki skutecznego karmienia zostały opracowane jako odpowiedzi na poniższe pytania.

Jak często karmić dziecko w ciągu doby?

Dziecko powinno być karmione od 8 do 12 razy w ciągu doby, mniej więcej co 2 godziny. Z wiekiem, gdy niemowlę będzie potrafiło ssać dłużej, ilość karmień powinna się zmniejszać. 

Czy karmić dziecko w nocy?

Tak, dziecko powinno być karmione w nocy 1-2 razy, przynajmniej do 6. tygodnia życia. Wynika to z faktu, że żołądek noworodka jest mały, przez co maleństwo szybko odczuwa głód. Zalecane jest karmienie przez sen lub wybudzanie dziecka.

Jak prawidłowo przystawiać dziecko do piersi?

Podczas przystawiania dziecka do piersi, należy zwrócić uwagę, by jego nosek znajdował się na tym samym poziomie, co brodawka. Należy dotknąć nią górnej wargi dziecka. Dzięki temu szerzej otworzy ono usta, co umożliwi mu prawidłowe uchwycenie piersi. Kiedy dziecko otworzy buzię, skieruj brodawkę w stronę jego podniebienia i pamiętaj, by bródka dotykała piersi.

Nosek powinien być skiero-wany do góry, by niemowlę mogło swobodnie oddychać. Zwróć uwagę, czy dziecko połyka pokarm miarowo i regularnie. Odpowiednie karmienie nie powoduje bolesności brodawek, a opróżnienie piersi jest odczuwalne. By zapobiegać mechanicznym uszkodzeniom, należy stosować preparat o działaniu nawilżającym i łagodzącym, zawierający m.in. lanolinę, panthenol lub olejek z wiesiołka. 

Jeśli masz wątpliwości, czy twój sposób przystawiania jest prawidłowy, skontaktuj się z doradcą laktacyjnym, który pomoże skorygować ewentualne błędy.

Czy odgłos połykania powinien być słyszalny?

Tak, karmienie z każdej piersi powinno składać się z 10-30 serii zassań ze słyszalnym odgłosem połykania. Jeśli nie słyszysz odłogu połykania, być może masz zbyt małą ilość pokarmu.

Zaleca się wtedy stymulacją laktacji. Niewielką ilość pokarmu można odciągać ręcznie, z kolei do większej ilości lepiej użyć laktatora. Można także łączyć techniki, rozpoczynając i kończąc odciąganie ręcznie. Najlepiej robić to nawet do 12 razy w ciągu doby, co 2-3 godziny. Przerwa powinna wynosić maksymalnie 4 godziny w ciągu dnia i 6 godzin w ciągu nocy.

Jeśli używasz laktatora, rozpocznij odciąganie od najniższych ustawień. Po czasie wypływ mleka będzie większy, wówczas możesz zwiększyć siłę i tempo ssania. Wskazuje się, by czas odciągania wynosił 15-30 minut na jedną pierś. Dobrym rozwiązaniem jest odciąganie z obu piersi jednocześnie. Możemy sobie na nie pozwolić, zaopatrując się w podwójny laktator.

Aby zwiększyć ilość wydzielanego pokarmu, sięgaj po naturalne produkty zwiększające laktację. Obecnie na rynku możesz wybierać pośród herbatek na bazie kopru włoskiego, anyżu, kozieradki, kminku, melisy, pokrzywy, rutwicy lekarskiej, dzikiej róży, ostropestu, jabłka, jeżyny.

Ile kupek dziennie powinno robić dziecko?

Dziecko do 6. tygodnia życia powinno oddawać 3-4 stolce dziennie o papkowatej konsystencji. W przypadku mniejszej ilości, należy kontrolować przyrost masy ciała, ponieważ może być konieczna stymulacja laktacji.

Ile pieluszek powinno moczyć dziecko?

Noworodek, zaraz po urodzeniu, moczą około 2 pieluchy. Od 6. dnia życiu ich ilość zwiększa się do 6-8 każdego dnia. Nierzadko zdarza się, że niemowlę oddaje mocz częściej, ze względu na niewielki pęcherz. Jeśli, według naszej opinii, ilość zmoczonych pieluszek jest za mała, również trzeba kontrolować wagę dziecka.

Ile gramów dziennie przybiera dziecko?

Na podstawie siatek WHO przyjmuje się, że normy wzrostu dziecka powinny przebiegać następująco:

• 0-3 miesiąc - 26-31 g/ dobę;
• 3- 6 miesiąc - 17-18 g/dobę;
• 6-9 miesiąc - 13-13 g/dobę;
• 9-12 miesiąc - 9g/ dobę.

Na szczególną uwagę zasługują sytuacje, kiedy przyrost masy dobowej odbiega od norm, masa urodzeniowa zmniejsza się o ponad 7%, a także, gdy masa urodzeniowa nie została odzyskana w ciągu 2 tygodni. Krzywa na siatce centylowej nie powinna się obniżyć o więcej niż ponad 2 centyle. Należy jednak pamiętać, że każdy noworodek ma indywidualne tempo wzrastania.

Jeśli jesteś zaniepokojona zbyt niskim przyrostem masy ciała, w żadnym wypadku nie dokarmiaj dziecka na własną rękę! To pediatra powinien ocenić, czy niemowlę jest niedożywione. W takim przypadku konieczna będzie stymulacja laktacji. Specjalista może zalecić wprowadzenie żywienia mieszanego. Doradzi również wybór mleka modyfikowanego, które będzie najlepsze dla dziecka.

Obecne na rynku jest duży wybór mieszanek dostosowanych do potrzeb większości niemowląt. Pamiętaj jednak, że niemowlęta mogą się różnić między sobą, zarówno w kwestii zapotrzebowania żywie-niowego, jak i przybierania masy ciała. Dlatego nie martw się na zapas i udaj się do specjalisty, jeśli coś wzbudza twoje obawy!