Data modyfikacji:

Jak napisać rozprawkę, czyli pomagamy dziecku w lekcjach

Twoje dziecko musi napisać rozprawkę, a ty nie wiesz, jak mu pomóc? Czas to zmienić. Sprawdź nasz poradnik i dowiedz się, jak napisać rozprawkę krok po kroku.
jak napisać rozprawkę

Rozprawka krok po kroku

  1. Rozprawka – co to jest?
  2. Schemat rozprawki – przydatny dla każdego ucznia
  3. Jak napisać rozprawkę interpretacyjną?
  4. Rozprawka z tezą – jak napisać?
  5. Jak napisać rozprawkę z hipotezą?
Rozprawka to pisemna forma wypowiedzi, powszechnie stosowana podczas wczesnych lat edukacji. Cechuje ją ściśle określona kompozycja dotycząca wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Taka struktura powinna ułatwiać uczniom pracę, jednak dla wielu napisanie przejrzystej, logicznej rozprawki to nie lada problem. Rozprawka zawiera rozważania na określony temat – ten rodzaj pracy naukowej powinien kompleksowo podchodzić do każdego aspektu zagadnienia i go wyczerpywać. Nazwa „rozprawka” pochodzi od czasownika „rozprawiać”.
 
Każda rozprawka posiada skonwencjonalizowaną, trójdzielną budowę. Składa się na nią:
  • wstęp,
  • rozwinięcie,
  • zakończenie.
Wstęp to część rozprawki, w której należy zasygnalizować problem poruszany w pracy naukowej. Wstęp powinien być krótki i zachęcający do dalszej lektury. Funkcją wstępu jest wprowadzenie czytelnika w temat, którego będzie dotyczyć rozprawka. Należy pamiętać, że we wstępie autor musi jasno określić swoje stanowisko względem opracowywanego tematu. Poglądy autora na omawiany temat powinny być czytelne dla odbiorcy już od pierwszych zdań wstępu. W przeciwnym razie struktura logiczna rozprawki może zostać zaburzona – a to oznacza mniej punktów na teście. Dlatego każdy uczeń przed napisaniem rozprawki powinien dokładnie przeczytać temat zadania i zastanowić się nad własnym poglądem na sprawę. Ułatwi to napisanie nie tylko wstępu, ale także rozwinięcia.
 
Rozwinięcie to główna i najbardziej obszerna część rozprawki. Nic dziwnego – w rozwinięciu każdy uczeń musi uargumentować swoje poglądy na zadany temat. W tej części rozprawki muszą dominować dowody na słuszność stanowiska ucznia w formie tezy lub hipotezy. Jakie powinny być argumenty w rozprawce? Dowody przywoływane przez ucznia powinny być rzeczowe, czyli oparte na faktach ważnych dla omawianego tematu. Tutaj nie ma miejsca na lanie wody – liczą się konkrety i jak najlepsza znajomość literatury lub dzieł kultury. Oprócz tego argumenty powinny być odpowiednio przedstawione – powoływanie się na nie powinno być logiczne i zgodne ze sztuką retoryki.
 
W przypadku rozprawki z hipotezą ważne jest, by opisać wszystkie „za” i „przeciw” określonego tematu. Każdy argument powinien być poparty przykładami z literatury i kilkoma obszernymi zdaniami omówienia. Dlatego przed przystąpieniem do pisania rozprawki, warto wymienić „na brudno” wszystkie argumenty, które uczeń chce poruszyć w pracy. Najlepiej, by argumentów było od dwóch do czterech. Pisanie rozprawki warto zacząć od najsilniejszego argumentu – taki sposób napisania rozprawki jeszcze bardziej wpłynie na czytającego.
 

Przeczytaj także: Jak nauczyć dziecko czytać?


Zakończenie to taka część rozprawki, która jest niechętnie pisana przez uczniów. Wszystko dlatego, że trudno w kilku trafnych zdaniach podsumować całą pracę. By ułatwić pisanie zakończenia rozprawki, warto w dwóch punktach rozpisać „na brudno” trzy najważniejsze myśli poruszane w rozprawce. Rozprawka powinna zręcznie podsumować rozważania przedstawione w rozwinięciu i odnosić się do tezy lub hipotezy.
 
Jak sama nazwa wskazuje, rozprawka interpretacyjna polega na interpretacji zadanego tematu. Rozprawka interpretacyjna polega najczęściej na szczegółowej analizie wiersza. W tym przypadku zadaniem ucznia jest odpowiedzenie na kultowe już pytania „Co autor miał na myśli?”, „O czym jest ten wiersz?” oraz „Jak można zinterpretować ten utwór?”. Zadaniem ucznia jest więc wyraźne określenie o czym jest wiersz lub fragment, jakie zawiera przesłanie, jakich problemów czy poglądów dotyczy. Podobnie jest z rozprawką porównawczą – w tym przypadku zadaniem ucznia jest porównanie dwóch, najczęściej skrajnych dzieł lub poglądów.
 
Warto pamiętać, że określenie koncepcji interpretacyjnej to teza. Najtrudniejszym zadaniem w rozprawce interpretacyjnej jest określenie tezy zgodnej ze stanowiskiem autora dzieła. Pamiętaj! Jeśli w rozprawce interpretacyjnej zabraknie jasno określonej tezy, możesz dostać zero punktów za całą pracę. Z tego powodu, w trakcie pisania pracy, warto co jakiś czas odwoływać się do postawionej tezy.
 
To najpopularniejszy rodzaj rozprawek. Nic dziwnego. Rozprawka tego typu jest dużo prostsza do napisania niż ta z hipotezą. Czym jest teza? Teza to stwierdzenie, które uważamy za w pełni słuszne. Jest to określone stanowisko autora, co do którego ma pewność. Jak napisać rozprawkę z tezą? To bardzo proste. Teza powinna pojawić się już we wstępie rozprawki. W rozwinięciu należy przywoływać tezę określoną we wstępie i argumentować jej słuszność określonymi dowodami. Zakończenie powinno zawierać końcowy wniosek spójny z tezą postawioną we wstępie.
 
Rozprawka z hipotezą to dobry wybór dla uczniów, którzy nie mają problemów z pisaniem i logicznym formułowaniem myśli. Hipoteza to stwierdzenie, którego autor nie uznaje jednoznacznie za słuszne. Hipotezę można obalić lub potwierdzić. Jak napisać rozprawkę z hipotezą? We wstępie należy ustosunkować się do hipotezy i określić dane stanowisko. W rozwinięciu można:

  • przywoływać tylko argumenty „za”,
  • przywoływać tylko argumenty „przeciw”,
  • w razie wątpliwości autora, przywoływać argumenty „za” i „przeciw”, a następnie sformułować tezę.
Autorka: Patrycja Hendzel