Data publikacji: Środa, 06.04.2022

Ból zatok w ciąży: jak sobie z nim poradzić?

Ból zatok w ciąży jest jednym z objawów zapalenia zatok. Dodatkowo występuje uczucie zatkanego nosa oraz ból w okolicy czoła, policzków i zębów. Jak kobieta w ciąży może bezpiecznie leczyć chore zatoki? Jakie są przyczyny zapalenia zatok oraz konsekwencje braku leczenia dla płodu? Czy są skuteczne domowe sposoby na ból zatok?

Zapalenie zatok w ciąży – objawy

Zatoki pełnią ważną funkcję w organizmie, m.in. ogrzewają oraz oczyszczają wdychane powietrze. Jeśli doszło do infekcji, błona śluzowa zatok oraz nosa wytwarza nadmierną ilość wydzieliny – ta natomiast nie nadąża z wyciekaniem, ponieważ kanaliki zatokowe są wówczas o wiele węższe. Taki stan jest zatem doskonałym środowiskiem dla bakterii i wirusów – i to one w większości odpowiadają za rozwój zapalenia zatok.

Zapalenie zatok w ciąży objawia się przede wszystkim bólem w okolicy czoła, policzków i zębów oraz niedrożnością nosa i ogólnym zmęczeniem. Symptomy mocno przypominają objawy grypy. Uciążliwy katar, kichanie, uczucie zatkanego nosa, osłabienie powonienia i ciągły ból – przy takich objawach konieczne jest wdrożenie leczenia.

Przyczyny bólu i zapalenia zatok w ciąży

Zapalenie zatok w ciąży zwykle powodowane jest przez bakterie lub grzyby. Częściej schorzenie to dotyka osoby chorujące na astmę, różnego rodzaju alergie lub alergiczny nieżyt nosa.

Do innych, bezpośrednich przyczyn bólu i zapalenia zatok w ciąży należą:

osłabiona odporność,
nieprawidłowości anatomiczne, np. przerost migdałków podniebiennych,
nagłe zmiany temperatury – powodują one fizjologiczny obrzęk błon śluzowych,
zmiany w stężeniu estrogenu (zwłaszcza w drugiej połowie ciąży) – występuje wówczas uczucie zatkanego nosa bez objawów infekcji.

Co stosować na ból zatok w ciąży? Leczenie domowe i farmakologiczne

W pierwszym tygodniu zapalenia zatok w ciąży, któremu nie towarzyszy gorączka, podejrzewa się zapalenie wirusowe i wówczas wskazane jest stosowanie leczenia objawowego – za pomocą leków ułatwiających oczyszczanie nosa z zalegającej wydzieliny oraz ewentualnie leków przeciwbólowych. Zanim lekarz zaleci środki farmakologiczne, może zaproponować ciężarnej kilka domowych sposobów, które nie stanowią zagrożenia dla płodu. To m.in.:

odpoczywanie w zaciszu domowym,
spożywanie czosnku i cebuli (można np. pić domowy syrop z czosnku, miodu i cebuli),
picie gorącego mleka z miodem,
picie herbaty z miodem, imbirem i cytryną (imbir dodatkowo świetnie działa na mdłości w ciąży),
dbanie o odpowiednie nawilżenie powietrza,
rozgrzewanie bolących zatok za pomocą ciepłych kompresów.

Poleca się także oczyszczanie zatok za pomocą inhalacji. Do miseczki wlewamy gorącą wodę z solą z kilkoma kroplami olejku eterycznego i pochylamy się nad mieszanką, przykrywając głowę ręcznikiem. Można także skorzystać ze specjalnego urządzenia do inhalacji – inhalator przyda się później w leczeniu infekcji u dziecka, dlatego warto zakupić od razu taki, który będzie dostosowany do inhalowania niemowląt (np. Microlife NEB 400. Zabieg powtarzamy codziennie, minimum przez 7 dni.

Innym sposobem bezpiecznym dla płodu jest płukanie zatok i nosa roztworem soli fizjologicznej, z pomocą specjalnego aplikatora (np. Irigasin). Zatoki płuczemy 1-2 razy dziennie przez tydzień.

Gdy domowe sposoby nie dają efektów i ból zatok nie ustępuje, koniecznie trzeba skonsultować się z lekarzem. Nie wszystkie krople i spraye do nosa na zatoki są bowiem bezpieczne w ciąży. Lekarz może zalecić stosowanie donosowo oksymetazoliny (np. Oxalin Baby), ale nie dłużej niż przez 14 dni. Inną opcją jest steryd – również aplikowany donosowo. Kiedy natomiast podejrzewane jest zapalenie o podłożu bakteryjnym, być może konieczne będzie zastosowanie antybiotyku – dla kobiet ciężarnych najbezpieczniejsza jest amoksycylina.

Jakie są konsekwencje zapalenia zatok w ciąży?

Nieleczone zapalenie zatok w ciąży grozi wieloma poważnymi powikłaniami. Dolegliwość może przekształcić się m.in. w zapalenie oczodołu, ucha, a nawet opon mózgowo-rdzeniowych, oskrzeli lub nerwu trójdzielnego. Zapalenie zatok w ciąży może także zmienić się w zapalenie przewlekłe – a to wymaga o wiele bardziej intensywnego i długotrwałego leczenia, co w ciąży jest utrudnione.