Data publikacji:

ADHD – objawy. Co to ADHD? Jak wygląda ADHD u dzieci w wieku przedszkolnym?

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej, jest zaburzeniem zachowania dotykającym już bardzo małe dzieci. Maluchy w wieku przedszkolnym są wtedy zwykle określane jako „nadruchliwe”, co jest dość dużym uproszczeniem. ADHD wpływa na całokształt zachowania dziecka, a odpowiednio podjęte działania mogą pomóc w codziennym funkcjonowaniu. Jednak, żeby to było możliwe, najpierw trzeba wiedzieć, co to jest ADHD i jakie wywołuje objawy. W zależności od wieku dziecka symptomy mogą być zróżnicowane.
adhd objawy

Co to jest ADHD?

ADHD jest zaburzeniem neurorozwojowym, którego diagnoza nie zawsze jest jednoznaczna, a zdarza się, że możliwa do przeprowadzenia staje się dopiero w wieku szkolnym. Określenie, że „dziecko ma ADHD”, ponieważ jest energiczne, ruchliwe, „wszędzie go pełno” czy nawet jest niegrzeczne, bywa używane na wyrost. Tym samym, w pierwszych latach życia dziecka, do około 6. roku życia, może być za wcześnie na postawienie diagnozy. Niemniej, już w okresie niemowlęcym maluch przejawia czasem zachowania, które mogą (ale nie muszą) wskazywać na ADHD. Wśród objawów nadpobudliwości psychoruchowej wymienia się trzy główne obszary: nadmierna aktywność ruchowa, impulsywność oraz zaburzenia koncentracji uwagi.

ADHD – objawy

Pierwsze objawy ADHD mogą się ujawnić zanim dziecko rozpocznie edukację przedszkolną, jednakże w tym wieku raczej nie mówimy jeszcze o diagnozie. Opiekunowie zwykle zauważają u malucha niektóre symptomy, między innymi:
  • szybko odczuwane znudzenie, trudność z samodzielną zabawą,
  • znaczny niepokój u dziecka – maluszka dość trudno jest uspokoić, zanosi się płaczem bez powodu, wykonuje nienaturalnie dużo ruchów rękami i nogami,
  • silna złość i płacz w sytuacji przeżywania porażki (gdy coś się nie udaje),
  • problemy ze snem (częste wybudzanie się),
  • szybkie niszczenie zabawek, uderzanie nimi.
  • Jeśli rodzice udadzą się do specjalisty, na przykład psychologa dziecięcego, prawdopodobnie otrzymają zalecenia i sugestie, w jaki sposób najlepiej pracować z dzieckiem – jak uspokajać, łagodzić stany silnego pobudzenia oraz wspomagać rozwój maluszka w danym wieku. Niewątpliwie, taka konsultacja z pewnością pomoże w ocenie rozwoju dziecka i postępów. Warto udać się również do neurologa dziecięcego, który sprawdzi, czy zachowanie dziecka nie ma podłoża biologicznego.

    ADHD u dzieci w wieku przedszkolnym

    U dziecka w wieku przedszkolnym ADHD daje już bardziej sprecyzowane objawy, a obok wciąż utrzymującej się nadruchliwości uwidacznia się impulsywność i zaburzenia koncentracji uwagi.
    Co szczególnie powinno zwrócić uwagę?
  • Nadruchliwość – dziecko jest nadmiernie pobudzone ruchowo, „wszędzie go pełno”, przebywa w nieustannym ruchu i trudno jest mu wysiedzieć spokojnie przez trochę dłuższą chwilę, na przykład podczas zajęć czy posiłku. Energia dziecka z ADHD wydaje się być niewyczerpywalna. Mimo bardzo dużej aktywności w ciągu dnia maluch najczęściej nie zgłasza potrzeby odpoczynku. Można odnieść wrażenie, że takiemu dziecku trudno jest spożytkować energię. Ma kłopot z przestrzeganiem zasad. Ponadto aktywność dziecka nadpobudliwego psychoruchowo jest chaotyczna, a niepokój ujawnia się na przykład w miejscu siedzenia (wielość przedmiotów, manipulowanie nimi, nieporządek).
  • Impulsywność – przejawia się szczególnie w sytuacjach wymagających zastanowienia się czy oceny sytuacji. Dziecko najpierw działa, potem myśli, nie przewidując uprzednio konsekwencji podejmowanego działania. Stąd zwiększona częstotliwość ulegania wypadkom czy wpadania w kłopoty. Maluch z ADHD ma kłopoty z uczeniem się na własnych błędach, ale też z działaniem według instrukcji. Najczęściej nie wysłuchuje drugiej osoby do końca, ma też trudność z czekaniem na swoją kolej, jest głośne i nadmiernie gadatliwe, przerywa wypowiedzi innych, wtrąca się do rozmów.
  • Zaburzenia koncentracji uwagi – dziecko nie potrafi skupić się na zadaniu, poleceniach czy na tym, co ktoś mówi, a koncentrację utrzymuje na nowym, najciekawszym bądź najsilniejszym bodźcu. Dziecko nadpobudliwe psychoruchowo nie doprowadza podjętych działań do końca, bardzo łatwo rozprasza się. Co ciekawe, dość często objawy zaburzeń koncentracji uwagi są mniej zauważalne w sytuacjach, w których dziecko szczególnie mocno zainteresuje się jakimś zadaniem bądź intensywnie zmotywuje się do jego wykonania. Tym samym można powiedzieć, że dziecku z ADHD trudno jest skupić się na tym, co jest dla niego mało ważne lub wręcz nudne, a ma duże trudności z zaprzestaniem czy z oderwaniem się od czynności ciekawych, sprawiających przyjemność. W takim przypadku układ hamowania w mózgu dziecka działa słabiej niż układ działania.
  • W wieku przedszkolnym objawy nadruchliwości oraz impulsywności są zwykle najsilniejsze. Wraz z wiekiem i rozwojem dziecka, zwykle już w edukacji szkolnej, a także w życiu dorosłym stopniowo ustępują miejsca zaburzeniom koncentracji uwagi.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Autor: Anna Chmielewska