Data publikacji:

Autyzm u dziewczynek – czym się różni?

Zaburzenia ze spektrum autyzmu kojarzą się przede wszystkim z chłopcami i rzeczywiście są u nich znacznie częściej diagnozowane. Nie oznacza to jednak, że autyzm u dziewczynek nie występuje. Autyzm dotyka również dziewczynek, bywa jednak trudniejszy do wykrycia, a objawy mogą być mniej widoczne. Dlaczego tak się dzieje? Specjaliści przestrzegają, że dziewczynki są lepsze w maskowaniu się, tym samym nieświadomie usypiając czujność opiekunów. Sprawdź, jak rozpoznać spektrum autyzmu u dziewczynki.
autyzm u dziewczynek

Dlaczego autyzm u dziewczynek trudno wykryć?

Przyzwyczailiśmy się myśleć o autyzmie w kontekście chłopców, a powodów tego stanu rzeczy jest kilka. Przyczyniają się do tego bardziej typowe objawy, które można u nich zaobserwować, częstsze  diagnozy oraz obrazy osób ze spektrum w popkulturze. Jednak autyzm u dziewczynek również występuje dość często, choć nie do końca wiemy, jaka jest skala problemu.
Dziewczynki zwykle są diagnozowane później od chłopców. W przypadku głębokich zaburzeń wykrycie autyzmu nie stanowi wyzwania, ale gdy objawy są znacznie łagodniejsze, sprawa jest znacznie trudniejsza. Wiele kobiet z zespołem Aspergera mierzy się z diagnozą dopiero w dorosłości.
Dlaczego spektrum autyzmu u dziewczynek trudno wykryć? Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy są wrodzone lepsze umiejętności społeczne oraz większa zdolność dostosowywania się do oczekiwań otoczenia. Można powiedzieć, że dziewczynki po prostu lepiej naśladują zachowania rówieśników, przynajmniej w pierwszych latach życia, gdy relacje są prostsze. Drugą ważną kwestią są testy diagnostyczne, które opracowano, pracując głównie z autystycznymi chłopcami.

Spektrum autyzmu u dziewczynek – objawy

Różne odmiany autyzmu, w tym zespół Aspergera u dziewczynek, dają objawy bardziej subtelne, niż te obserwowane u chłopców. Warto wiedzieć, czym wyróżnia się dziewczęcy autyzm, żeby móc wyłapać wszelkie odstępstwa od normy. Dlaczego to takie ważne? Dzięki diagnozie można rozpocząć dostosowaną do dziecka terapię, która ma szansę poprawić funkcjonowanie w społeczeństwie i zmniejsza ryzyko konsekwencji zaburzeń.
Objawy spektrum autyzmu u dziewczynki:
  • poważne i rzeczowe zachowanie,
  • ignorowanie mody lub przeciwnie – duże zainteresowanie tą kwestią,
  • wąskie zainteresowania przybierające formę głębokiej fascynacji lub nawet obsesji,
  • trudność w utrzymywaniu kontaktu wzrokowego podczas rozmowy,
  • skłonność do marzeń na jawie, „odpływania”,
  • myślenie obrazami,
  • lęk przed zmianami i odstępstwem od rytuałów,
  • zaburzenia odżywiania,
  • zaburzenia integracji sensorycznej,
  • problemy szkolne takie jak dysleksja czy dyskalkulia,
  • stimowanie – uspokajanie się przez czynności takie jak kiwanie się czy machanie rękami,
  • umiejętność samodzielnej nauki interesujących zagadnień,
  • skłonność do myślenia czarno-białego,
  • zadawanie innym pytań wprawiających w zakłopotanie,
  • problem z odnalezieniem się w grupie, pragnienie kontaktu sam na sam.
  • Żeby specjalista mógł rozpoznać spektrum autyzmu, dziecko nie musi wykazywać wszystkich objawów, jednak zauważenie ich będzie pomocne podczas procesu stawiania diagnozy.

    Wąskie zainteresowania a spektrum autyzmu u dziewczynki

    Ze spektrum autyzmu, a zwłaszcza z zespołem Aspergera, kojarzą się wąskie zainteresowania, przybierające często formę obsesji. To jeden z elementów zachowania dzieci i młodzieży wzbudzający czujność u rodziców. Pociągi, mapy, liczenie, dinozaury, nowoczesne technologie – taką fascynacją może być niemal wszystko. Diagnozę spektrum autyzmu u dziewczynki utrudnia fakt, że ich zainteresowania często odbiegają od stereotypowo kojarzonych z autyzmem. Taką obsesją mogą stać się na przykład zwierzęta, muzyka, pisanie lub malowanie.
    Charakterystyczny jest sposób oddawania się pasji. Dziewczynka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu będzie chciała wiedzieć na interesujący ją temat dosłownie wszystko, pozna każdy fakt i każe sobie czytać (lub później przeczyta sama) dziesiątki książek, które dotyczą konkretnego zainteresowania. Niektóre fascynacje pojawiają się i znikają, zastąpione przez nowe, podczas gdy inne zostają na całe życie.

    Jak diagnozuje się autyzm u dziewczynek?

    Kiedy rodzice zauważą, że ich dziecko przejawia zachowania budzące niepokój, powinni poszukać pomocy specjalisty, który oceni sytuację fachowym okiem. Jak diagnozuje się autyzm u dziewczynek? Test ADOS-2 (Autism Diagnosis Observation Schedule) jest obecnie podstawowym narzędziem diagnostycznym, użytecznym dla osób o różnym natężeniu objawów. Przeprowadza się go na całym świecie u dzieci, młodzieży i dorosłych.
    Żeby uzyskać wiarygodną diagnozę, konieczne jest odwiedzenie kilku specjalistów, najczęściej są to: neurolog, psychiatra dziecięcy, psycholog, pedagog specjalny i logopeda. Ponadto bada się wzrok i słuch, a czasami dodatkowo wykonuje się testy genetyczne, żeby wykluczyć zaburzenia takie jak na przykład zespół Retta.

    Dlaczego tak ważna jest diagnoza autyzmu u dziewczynek?

    Ponieważ objawy zaburzeń ze spektrum autyzmu u dziewczynek mogą wyglądać inaczej niż u chłopców i trudniej je wyłapać, często diagnoza jest stawiana później, niekiedy dopiero w dorosłości. Zdarza się, że rodzice miewają wątpliwości, ale odsuwają je od siebie, dochodząc do wniosku, że dziecko wyrośnie z niepokojących zachowań i nie warto męczyć go wizytami u specjalistów. Oczywiście jest to błędna droga. Jeśli tylko pojawiają się ku temu przesłanki, warto zacząć od konsultacji w poradni psychologiczno-pedagogicznej, gdzie fachowcy ocenią rozwój dziecka.
    Dlaczego tak ważne jest wczesne postawienie diagnozy? Dziewczynki z zaburzeniami ze spektrum autyzmu pozostawione bez odpowiedniego wsparcia są narażone na depresję, zaburzenia odżywiania, zaburzenia lękowe i angażowanie się w krzywdzące relacje. Terapia pomaga radzić sobie z bieżącymi problemami, uczy właściwej komunikacji i dbania o swoje granice, pomaga też zrozumieć specyfikę dziewczęcego autyzmu.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Natalia Dymarczyk
    Natalia Dymarczyk

    Absolwentka polonistyki na Uniwersytecie Gdańskim. Miłośniczka bliskich i dalekich wędrówek, po których chętnie zasiada do klawiatury. Lubi pisać o rodzicielstwie, aktywności i życiu codziennym