Data publikacji: Środa, 15.07.2020

Skaza białkowa. Co musisz o niej wiedzieć?

Co to jest skaza białkowa? Sprawdź, jakie są objawy skazy białkowej, jak ją leczyć i jak jej zapobiegać. Dowiedz się, czym karmić niemowlę ze skazą białkową i czym się różni skaza białkowa od nietolerancji laktozy. Przeczytaj.

Skaza białkowa – przyczyny

Skaza białkowa to potoczne określenie dla alergii pokarmowej na białka mleka krowiego. Nadwrażliwość na to białko wiąże się z pewną predyspozycją genetyczną do rozwoju chorób atopowych, która skutkuje nadmiernym wytwarzaniem przeciwciał IgE i niektórych cytokin.

Polecamy: Dieta matki karmiącej – co warto, a czego nie wolno jeść?

Skaza białkowa – kiedy się pojawia?

Alergia może pojawić się w każdym wieku, ale najczęściej rozwija się u nowo narodzonych malców lub niemowląt. Szacuje się, że około 2-3 % dzieci przed ukończeniem 3. roku życia ma objawy skazy białkowej. Na szczęście wiele z tych dzieci ma szansę „wyrosnąć” z tej alergii i nabyć tolerancję na alergeny pochodzące z mleka krowiego.

Skaza białkowa a karmienie piersią

Mogłoby się wydawać, że skaza białkowa nie występuje u dzieci, które są karmiony tylko i wyłącznie mlekiem matki. Niestety, nawet taki maluch jest narażony na wystąpienie nadwrażliwości na białka mleka krowiego, jeśli jego mama spożywała wcześniej mleko lub inne przetwory z dodatkiem krowiego mleka.

Kobiety, które chcą karmić malucha swoim mlekiem, są wówczas zmuszone do całkowitego wyeliminowania produktów z dodatkiem krowiego mleka. Chodzi tutaj nie tylko o sery, jogurty czy maślanki, ale też o wszystkie ciastka, czekolady i inne produkty, które w swoim składzie zawierają choćby śladowe ilości tego mleka.

Objawy skazy białkowej

Objawy skazy białkowej u niemowląt raczej nie występują od razu po urodzeniu. Pojawiają się dopiero około 2-3 tygodnia ich życia. Charakterystyczne objawy to zmiany skórne, które na początku dotyczą jedynie okolicy policzków. Skóra w tym miejscu jest zaczerwieniona i szorstka. Z czasem pojawiają się czerwone grudki, które rozprzestrzeniają się na powierzchni ciała – mogą się lokalizować za uszami, na klatce piersiowej, na brzuszku i pleckach. Rzadziej występują w zgięciach łokciowych i kolanowych.

Oprócz wysypki, mogą pojawić się też objawy ze strony przewodu pokarmowego – wzdęcia, kolki, zaburzenia rytmu wypróżnień, biegunki, ulewanie się i niedostateczne przybieranie na wadze. Dziecko może być niespokojne i osłabione.

Objawy skazy białkowej u niemowląt i starszych dzieci zazwyczaj stopniowo stają się coraz bardziej łagodne. U większości dzieci samoistnie ustępują około 3.-4. roku życia.

Skaza białkowa – jaki lekarz pomoże?

Z rozpoznaniem i leczeniem alergii pokarmowej powinien sobie poradzić pediatra. Jeśli objawy będą niespecyficzne, to może on zlecić dodatkowe badania, które potwierdzą lub wykluczą alergię, albo wypisać skierowanie do alergologa.

Jak sprawdzić, czy to skaza białkowa?

Alergię może potwierdzić tylko i wyłącznie lekarz. Wystarczy zastosować się do restrykcyjnej diety eliminacyjnej, która polega na eliminacji alergenów przez minimum 2-3 tygodnie. Dopiero po tym czasie można ocenić, czy dieta przyniosła oczekiwane rezultaty, czy nie. Musisz jednak wiedzieć, że decyzję o wprowadzeniu takiej diety podejmuje tylko i wyłącznie lekarz.

Skaza białkowa – leczenie

Leczenie skazy białkowej polega na całkowitym wyeliminowaniu białka mleka krowiego z diety malucha. Jeśli dziecko jest karmione preparatem mlekozastępczym, to należy wybrać taki, który jest przeznaczony dla alergików. Taki preparat zawiera hydrolizowane białka, które nie uczulają, dlatego nie wywołuje żadnych objawów alergii pokarmowej i jest bezpieczny dla maluszka.

W przypadku, gdy mama karmi piersią i nie chce z tego rezygnować, to musi ona restrykcyjnie zmienić swoją dietę. Należy wykluczyć absolutnie wszystkie produkty z dodatkiem mleka krowiego. Możesz być zdziwiona, czytając etykiety produktów, z jak dużej grupy jedzenia będziesz musiała zrezygnować. Nie chodzi tutaj tylko o nabiał i sery, ale też o niektóre makarony czy płatki śniadaniowe.

Dieta dziecka powinna być całkowicie pozbawiona białek mleka krowiego do jego pierwszego roku życia, chyba że pediatra zaleci inaczej. Potem można spróbować włączyć produkty mleczne do diety dziecka (próba prowokacyjna), ale nie zawsze przynosi to oczekiwane rezultaty. Jedynie u 60% dzieci objawy alergii nie występują. Alergia może utrzymywać się nawet do 3.-4. roku życia dziecka. Jeśli wystąpią charakterystyczne objawy alergii pokarmowej, to należy ponownie wyeliminować krowie mleko z diety malucha.

Zmiany skórne powinny samoistnie ustąpić po wyeliminowaniu alergenów z diety dziecka. Skóra atopowa jest bardzo wrażliwa i wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Wysypka wysusza skórę, dlatego warto ją nawilżać i natłuszczać po kąpieli za pomocą kosmetyków przeznaczonych dla dzieci.

Nietolerancja laktozy czy skaza białkowa?

To zupełnie dwa różne schorzenia, które mają różne przyczyny. Jednak oba mogą mieć bardzo podobny przebieg, dlatego nie zawsze udaje się je odróżnić jedynie na podstawie objawów klinicznych.

Nietolerancja laktozy polega na braku możliwości trawienia cukru laktozy, składnika mleka większości ssaków. Jest to następstwo braku enzymu (laktazy), który rozkłada ten cukier.

Skaza białkowa to uczulenie (alergia) na białko mleka krowiego. Jest to związane z niedojrzałością układu odpornościowego, który mylnie rozpoznaje je jako groźne, dlatego stosuje przeciwko nim odpowiedź immunologiczną.

Autorka: Natalia Ciszewska

Zobacz także: