Data modyfikacji: Czwartek, 19.03.2020

Mleka roślinne - czy mogą zastąpić w diecie dziecka mleko krowie?

- „Nie. I trzeba zacząć mówić głośno o tym, że nie istnieje coś takiego jak mleko roślinne”, zaznacza dr Marek Szołtysik, dietetyk z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, podkreślając, że nazwa mleko, w przepisach prawnych została zarezerwowana wyłącznie dla produktu zwierzęcego. Z migdałów, płatków owsianych, czy soi, może powstać napój, ale nie mleko. Czy może zastąpić mleko krowie? - „Również nie, bo to tak, jakby chcieć zastąpić mleko ogórkiem, a to są dwa zupełnie różne produkty”, podkreśla dietetyk.

Napoje, które nazywaliśmy za producentami mlekami roślinnymi stały się w Polsce niezwykle popularne. Były i są pozytywnie wspierane przez wegan, czyli grupę ludzi, która z różnych powodów eliminuje z diety produkty zwierzęce. Nie tylko ich mięso, ale również jaja, mleko i pochodzące od niego sery i twarogi. Szef jednego z oddziałów położniczych w dużym szpitalu opowiadał mi kiedyś jak często dostaje listy od ciężarnych pacjentek z pytaniami, czy oddział ma w swojej ofercie menu dla wegan. Mam wrażenie, że jest to grupa ludzi o mocnej wierze we własne przekonania. Wielu z nich wychowuje swoje dzieci od najmłodszych lat bez udziału mięsa i produktów zwierzęcych w diecie. Trudno się więc dziwić, że produkty, czy menu kreowane przez tak konsekwentną w swoich działaniach grupę ludzi, szybko weszło do kuchni również tych, którzy nie deklarują weganizmu. Napoje roślinne są teraz w każdej, nawet sieciowej kawiarni, a blogerki, które specjalizują się w kuchni wegańskiej podają dziesiątki przepisów na budyń, naleśniki czy inne potrawy z mleka roślinnego. Muszę przyznać, że wielu z nich próbowałam i są naprawdę pyszne.

Mleko roślinne a białko

Rozmawiałam z wieloma weganami, uczciwie przyznam, niezwykle świadomymi ludźmi, którzy są w stanie ręczyć, że nie ma żadnych naukowych badań na to, że białko zwierzęce jest niezbędne w diecie, również dziecka. Wielu z nich przyznaje, że istotnie ta dieta nie dostarcza witaminy B 12, która jest w produktach pochodzenia zwierzęcego, i której obecność jest istotna z punktu widzenia funkcjonowania organizmu. Dlatego tę witaminę należy suplementować. Poza tym wyjątkiem, nie zgadzają się z tezą, że składniki w produktach zwierzęcych są potrzebne ludziom. Inaczej dietetycy. Wg nich białko zwierzęce należy do tzw. grupy aminokwasów egzogennych, niezbędnych, czyli takich, których człowiek sam nie jest w stanie wytworzyć. Oczywiście dietetycy zgadzają się w kwestii tego, że rośliny, zwłaszcza rośliny strączkowe również zawierają spore ilości białka. Badania jednak pokazują, że białko roślinne jest znacznie gorzej przyswajane przez człowieka. Białko zwierzęce zaś jest najbardziej podobnym do białka ludzkiego, stąd jego przyswajalność jest bardzo wysoka.

Mleko roślinne dla dziecka. Czy to dobry pomysł?

Organizm dziecka, czyli ten, który jest w nieustającym od urodzenia procesie wzrostu jest organizmem niezwykle wymagającym. Stąd też oficjalne zalecenia mówią, że dzieci powinny przyjmować 1,5 g białek na kg masy ciała. Dla porównania dorosły człowiek nie powinien przekroczyć 1 g na kg masy ciała. Wyraźnie więc widać jak ważną rolę w procesie wzrostu pełni białko. Dlatego większość lekarzy i dietetyków nie podziela zdania wegan, którzy na równi stawiają białko zwierzęce z roślinnym. Ponadto mleko zwierzęce jest wg dietetyków jednym z najcenniejszych źródeł wapnia, składnika bardzo ważnego zwłaszcza w czasie rozwoju kości. Niedobory tych składników mogą być niezwykle niebezpieczne i prowadzić do zahamowania prawidłowego wzrostu dziecka.

Napoje roślinne

Napoje roślinne są smaczne, zdrowe i mogą stanowić dobry składnik potraw. Ale nie powinny być stosowane zamiast mleka zwierzęcego.

Napój mleczy z soi

Soja jest jednym z najbogatszych źródeł białka roślinnego, stąd mleko sojowe jest przez wegan uważane za dobrą alternatywę dla mleka krowiego. Nie można jednak zapominać o tym, że soja może uczulać, a białka, w które jest bogata nie są białkami pełnowartościowymi. Ponadto jest to napój o niskiej zawartości wapnia, dlatego producenci, wzbogacają napój sojowy w wapń.

Napój mleczny z ryżu

Ten napój nie zawiera ani białka ani wapnia. Jest za to bogaty w węglowodany i może być stosowany, jako uzupełnienie diety u starszych dzieci. Do 5 roku życia dzieci nie powinny pić tego napoju.

Napój mleczny kokosowy

Na fali popularności mleczka kokosowego, spotkałam się nawet z opinią, że ten napój, który powstaje z zalania przez wrzątek miąższu kokosa jest jedynym, który posiada pełnowartościowe białko. Nie zapominajmy jednak, że nauka pełnowartościowym białkiem określa wyłącznie białko, które pochodzi z produktów zwierzęcych.

Napój mleczny z migdałów

Niektóre portale podają, że napój z migdałów uważany jest za jeden z najdelikatniejszych i przez to najbardziej zbliżonych do naturalnego mleka kobiecego. Pamiętajmy, że mleko matki jest najdoskonalszym jakie wymyśliła natura. Jeśli coś je może zastępować, to zgodnie z przepisami wyłącznie mleko krowie.

Roślinne napoje mleczne, do mleka są podobne wyłącznie pod względem wyglądu. I niczym więcej. Nikt nie mówi, że nie należy ich pić do kawy, stosować jako zamiennik w niektórych potrawach, ale jeśli chcemy nim karmić bardzo małe dzieci w zastępstwie mleka kobiecego, lub krowiego, to naprawdę zastanówmy się kilka razy, zasięgnijmy porady fachowca, żeby nikt nam potem nie powiedział: za późno, mleko się wylało…

Autorka: Katarzyna Berg