Rozprawka krok po kroku
- Rozprawka – co to jest?
- Schemat rozprawki – przydatny dla każdego ucznia
- Jak napisać rozprawkę interpretacyjną?
- Rozprawka z tezą – jak napisać?
- Jak napisać rozprawkę z hipotezą?
Rozprawka to pisemna forma wypowiedzi, powszechnie stosowana podczas wczesnych lat edukacji. Cechuje ją ściśle określona kompozycja dotycząca wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Taka struktura powinna ułatwiać uczniom pracę, jednak dla wielu napisanie przejrzystej, logicznej rozprawki to nie lada problem. Rozprawka zawiera rozważania na określony temat – ten rodzaj pracy naukowej powinien kompleksowo podchodzić do każdego aspektu zagadnienia i go wyczerpywać. Nazwa „rozprawka” pochodzi od czasownika „rozprawiać”.
Każda rozprawka posiada skonwencjonalizowaną, trójdzielną budowę. Składa się na nią:
- wstęp,
- rozwinięcie,
- zakończenie.
Wstęp to część rozprawki, w której należy zasygnalizować problem poruszany w pracy naukowej. Wstęp powinien być krótki i zachęcający do dalszej lektury. Funkcją wstępu jest wprowadzenie czytelnika w temat, którego będzie dotyczyć rozprawka. Należy pamiętać, że we wstępie autor musi jasno określić swoje stanowisko względem opracowywanego tematu. Poglądy autora na omawiany temat powinny być czytelne dla odbiorcy już od pierwszych zdań wstępu. W przeciwnym razie struktura logiczna rozprawki może zostać zaburzona – a to oznacza mniej punktów na teście. Dlatego każdy uczeń przed napisaniem rozprawki powinien dokładnie przeczytać temat zadania i zastanowić się nad własnym poglądem na sprawę. Ułatwi to napisanie nie tylko wstępu, ale także rozwinięcia.
Rozwinięcie to główna i najbardziej obszerna część rozprawki. Nic dziwnego – w rozwinięciu każdy uczeń musi uargumentować swoje poglądy na zadany temat. W tej części rozprawki muszą dominować dowody na słuszność stanowiska ucznia w formie tezy lub hipotezy. Jakie powinny być argumenty w rozprawce? Dowody przywoływane przez ucznia powinny być rzeczowe, czyli oparte na faktach ważnych dla omawianego tematu. Tutaj nie ma miejsca na lanie wody – liczą się konkrety i jak najlepsza znajomość literatury lub dzieł kultury. Oprócz tego argumenty powinny być odpowiednio przedstawione – powoływanie się na nie powinno być logiczne i zgodne ze sztuką retoryki.
W przypadku rozprawki z hipotezą ważne jest, by opisać wszystkie „za” i „przeciw” określonego tematu. Każdy argument powinien być poparty przykładami z literatury i kilkoma obszernymi zdaniami omówienia. Dlatego przed przystąpieniem do pisania rozprawki, warto wymienić „na brudno” wszystkie argumenty, które uczeń chce poruszyć w pracy. Najlepiej, by argumentów było od dwóch do czterech. Pisanie rozprawki warto zacząć od najsilniejszego argumentu – taki sposób napisania rozprawki jeszcze bardziej wpłynie na czytającego.