Data modyfikacji: Poniedziałek, 24.01.2022

Zespół Aspergera u dzieci. Objawy i metody leczenia

Zespół Aspergera przez wiele osób kojarzony jest z autyzmem. Ile w tym prawdy? Okazuje się, że choć obydwa zaburzenia mają ze sobą coś wspólnego, to w wielu kwestiach istotnie się różnią. Sprawdź, kiedy możesz podejrzewać zespół Aspergera u dziecka, jak odróżnić go od autyzmu i jak sobie z nim radzić.

Co to jest zespół Aspergera?

Zespół Aspergera – co to takiego?
Zespół Aspergera: wczesne objawy
Rzadziej występujące objawy zespołu Aspergera
Zespół Aspergera – przyczyny zaburzenia
Czy zespół Aspergera można leczyć?
Zespół Aspergera to żaden wyrok

Zespół Aspergera – co to takiego?

Należy pamiętać, że zespół Aspergera to nie choroba, a lekkie zaburzenie rozwoju. Mieści się w grupie tzw. zaburzeń rozwoju ze spektrum autyzmu. Został opisany w 1944 roku przez austriackiego lekarza, Hansa Aspergera.

Zespół Aspergera jest łagodniejszą formą autyzmu; łączą go z nim objawy, które w przypadku zespołu Aspergera występują w znacznie łagodniejszej formie. Zaburzenie może objawiać się na tyle subtelnie, że bardzo łatwo je przeoczyć. Cierpiał na nie m.in. aktor Robin Williams. Zaburzenie występuje również u znanego piłkarza, Leo Messiego.

Zespół Aspergera: wczesne objawy

Wiele osób wyobraża sobie zespół Aspergera jako zaburzenie widoczne „gołym okiem”, znacznie utrudniające codzienne funkcjonowanie. Jest jednak zupełnie odwrotnie – dzieci dotknięte tym zaburzeniem w większości życiowych obszarów radzą sobie dobrze, a niejednokrotnie nawet lepiej, niż ich zdrowi rówieśnicy. To właśnie dlatego rodzice często ignorują objawy zaburzenia bądź tłumaczą je sobie ekscentrycznym charakterem malucha.

Przeczytaj także: Bunt dwulatka. Jak sobie radzić, ile trwa i kiedy mija?

W takim razie, jakie zachowania mogą świadczyć o występowaniu zespołu Aspergera u dziecka?

Problemy z pracą w grupie, interakcjami społecznymi i nawiązywaniem nowych znajomości.

Kłopoty z dostosowaniem się do panujących zasad.

Trudności z dostosowaniem się do zmian (zamiłowanie do rutyny).

Nietypowe zainteresowania o bardzo wąskim zakresie.

Używanie przerysowanego, „barokowego” słownictwa.

Ograniczona gestykulacja.

Jak widać, zachowania typowe dla zespołu Aspergera przypominają zestaw cech typowego introwertyka; osoby nieśmiałej i nieco ekscentrycznej. To właśnie dlatego w ogromnej ilości przypadków zespół Aspergera diagnozowany jest dopiero w okresie nastoletnim, a nawet i późniejszym. Jego wykrycie okazuje się ulgą dla osób, które borykają się z chorobliwą nieśmiałością czy niechęcią do przebywania wśród innych ludzi; okazuje się bowiem, że nie wynikają one z cech ich charakterów.

Jak więc odróżnić ciche, wycofane dziecko od brzdąca z zaburzeniem rozwoju? Warto przyjrzeć się bliżej jego zainteresowaniom. Jak wspomnieliśmy, dzieci z zespołem Aspergera szybko znajdują sobie pasję, która w krótkim czasie może stać się nawet obsesją. Ten etap dzieci z zaburzeniem przechodzą zazwyczaj w wieku szkolnym; to wtedy maluch z zespołem Aspergera może fanatycznie zainteresować się matematyką czy malowaniem obrazów. Nie będzie to jednak zwykłe, dziecięce zainteresowanie; kilkulatki z Aspergerem bywają nazywane „małymi profesorami”, ponieważ wiedzą z interesujących je dziedzin są w stanie przewyższyć bardziej doświadczonych dorosłych.

Rzadziej występujące objawy zespołu Aspergera

Jeśli zespół Aspergera nie zostanie rozpoznany lub co gorsza, dziecko rozwija się w niekorzystnych warunkach, zaburzenie może objawiać się ostrzejszymi reakcjami. Należą do nich np.:

zaburzenia mowy,
słaba wrażliwość na bodźce,
niezdarność i ograniczona zdolność ruchowa,
brak empatii,
zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (np. obsesyjne liczenie przedmiotów),
zachowania agresywne.

Zespół Aspergera – przyczyny zaburzenia

Przyczyny zespołu Aspergera mogą mieć różne źródła. Do najczęściej wymienianych przez lekarzy zalicza się:

powody genetyczne – zauważono korelacje pomiędzy występowaniem zespołu Aspergera, a genem EN2 na chromosomie 7, a także innymi genami znajdującymi się na chromosomach 3, 4, 11,

uszkodzenie układu nerwowego w życiu płodowym,

wiek ojca (powyżej 40 lat),

dziecięce porażenie mózgowe,

choroby matki w trakcie ciąży: toksoplazmoza, różyczka, ospa wietrzna,

niska waga urodzeniowa dziecka.

Czy zespół Aspergera można leczyć?

Jak wspomnieliśmy, zespół Aspergera to nie choroba, a zaburzenie – nie istnieją więc sposoby jego leczenia. Nie oznacza to, że dzieci nim dotknięte są skazane na gorsze życie. Wiele zależy od środowiska – zwłaszcza rodzinnego – które powinno okazywać maluchowi wsparcie i zrozumienie.

Po zdiagnozowaniu zespołu Aspergera u dzieci przedszkolnych, można rozpocząć terapię grupową, indywidualną bądź kognitywną. Szczególnie dobre rezultaty obserwuje się u maluchów, które przechodzą terapię polegającą na wzmacnianiu umiejętności społecznych.

Będąc rodzicem dziecka z zespołem Aspergera, trzeba pamiętać, że taki maluch – choć często cichy i wycofany – potrzebuje sporo uwagi i czułości. Spędzanie czasu z dzieckiem i zrozumienie dla jego pasji ułatwi mu radzenie sobie w grupach rówieśniczych.

Zespół Aspergera to żaden wyrok

Jeśli u twojego dziecka zostanie zdiagnozowany zespół Aspergera, nie popadaj w panikę. To lekkie zaburzenie osobowości, które nie przeszkadza w normalnym, samodzielnym życiu – zwłaszcza, jeśli maluch ma wsparcie wśród osób najbliższych. Poświęć dziecku odpowiednio dużo uwagi i postaraj się wzmacniać jego zdolności interpersonalne.