Data modyfikacji: Środa, 26.01.2022

Książki dla dzieci z niegrzecznymi bohaterami. Odpowiedź na zalecenia antypedagogiki

Ufasz, że potrzeby twojego dziecka są dla niego dobre? Pozwalasz mu planować, wybierać i decydować w kwestiach dotyczących życia rodzinnego? Zapewne bliska jest ci antypedagogika. Przedstawiamy jej założenia i polecamy książki dla najmłodszych wpisujące się w nurt antypedagogiki.

Przeczytaj również:

„Pippi Pończoszanka”, Astrid Lindgren, wydawnictwa: Nasza Księgarnia, Zakamarki

Bohaterki i bohaterowie, którzy mają swoje zdanie i nie zawsze poprawnie się zachowują, irytując tym część dorosłych, doskonale wpisują się w nurt antypedagogiki. Nie można więc pominąć Pippi, gdy szukamy niegrzecznych bohaterek w literaturze dla najmłodszych. Astrid Lindgren stworzyła niemal modelową, antypedagogiczną bohaterkę – Pippi Pończoszanka zawsze ma własne poglądy na świat i za nic ma opinie dorosłych.

Śpi z nogami na poduszce, mieszka w domu z koniem i nie boi się złodziei. Inne dzieci zazdroszczą jej wolności, zaradności, pomysłów i swobody. Pippi słucha tylko siebie, ale jest przy tym życzliwa wobec innych. Umie dbać o własne potrzeby, ale nie jest egoistką. Taka bohaterka wspaniale uczy młodych czytelników, że posiadanie własnego zdania jest w porządku, a także, że różne codzienne sytuacje wcale nie muszą wyglądać tak, jak zawsze, ale, że można złamać schematy. Wielu dzieciom przychodzi to łatwiej po takiej lekturze, chociaż nie wszystkim dorosłym podoba się zmiana zachowania inspirowana dziecięcą bohaterką, która ma swoje zdanie.

„Hedwiga”, Frida Nillson, wydawnictwo Dwie Siostry

Kiedy w 2017 roku ukazała się pierwsza część przygód Hedwigi, od razu podbiła serca nie tylko najmłodszych, ale też czytających im jej historię rodziców. Zwykła dziewczynka, mieszkająca na wsi z rodzicami, właśnie zaczyna przygodę ze szkołą. Do tej pory trochę się nudziła, bo w jej okolicy nie było dzieci. Wszystko zmienia się w pierwszej klasie. Szkolne przygody i towarzyszące im dziecięce emocje są tu pokazane z perspektywy niepokornej 7-latki, trochę krnąbrnej, często się złoszczącej i chętnie mszczącej się na wrednych kolegach, co często wywołuje mniejsze lub większe afery wśród dzieci i dorosłych. Najmłodsi słuchają o przygodach Hedwigi z wypiekami na twarzy, żywo komentując i krytykując jej zachowanie, co może być doskonałym punktem wyjścia do rozmowy na temat dziecięcych emocji.

Frida Nillson napisała już cztery książki o przygodach Hedwigi, w każdej kolejnej bohaterka jest nieco starsza i przeżywa charakterystyczne dla danego wieku problemy – mierzy się z konfliktowymi sytuacjami z koleżankami, zawiera nowe przyjaźnie, zakochuje się, ulega presji otoczenia.

Dostępne części przygód Hedwigi:

Pierwsza część - "Hedwiga"
Druga część - "Hedwiga i Maks-Olof"
Trzecia część - „Hedwiga i lato ze Sznyclem”
Czwarta część - „Hedwiga i księżniczka z Hardemo”

„Dziennik Cwaniaczka”, Jeff Kinney, wydawnictwo Nasza Księgarnia

W tej książce zamiast dziewczynki mamy chłopięcego bohatera, który jest lubiany przez wszystkie dzieci. Greg Heffley – jak słusznie sugeruje autor w tytule – próbuje być cwany i przechytrzyć rzeczywistość szkolną, domową, a także rówieśników. I do pewnego momentu często mu się udaje, jednak zazwyczaj los się odwraca, a oliwa sprawiedliwa na wierzch wypływa i bohater musi naprawiać swoje błędy – przepraszać sąsiadkę za kawały, przystawać na zasady rodziców, godzić się ze starszym bratem, odbudowywać relację z Rowleyem, najlepszym kolegą z klasy. Wszystkie zabawne sytuacje są zilustrowane komiksowo i dzięki temu zachęcają do samodzielnego czytania nawet dzieci, które jeszcze nie lubią czytać.

„Koszmarny Karolek”, Francesca Simon, wydawnictwo Znak

Koszmarny Karolek również jest chłopakiem i – jak twierdzą rodzice – bywa koszmarny, zwłaszcza dla młodszego brata Damianka, który dla kontrastu jest grzecznym, wzorowym uczniem oraz zawsze uśmiechniętym dzieckiem. Karolek za to wprost przeciwnie – nie uczy się, nie sprząta, ciągle – bezskutecznie – liczy na gratyfikacje i prezenty od rodziny, będąc w tym wszystkim podobnym do Cwaniaczka, z tą różnicą, że Karolek uwielbia robić kawały wszystkim wokół, a kiedy sprawy nie idą po jego myśli, szykuje prawdziwą zemstę... Seria o Karolku zasłynęła na świecie tym, że podobnie jak przygody Cwaniaczka, zachęca dzieci do samodzielnego czytania.